استئوآرتریت یا سائیدگی زانو که به آن آرتروز زانو هم میگویند از شایعترین علل درد زانو در سنین متوسط و بالا است که در آن غضروف مفصل دچار آسیب و خوردگی میشود. این بیماری صرفنظر از درد و تورم موجب تغییر شکل و اشکال در راه رفتن هم میشود.
استئوآرتریت یا ساییدگی زانو چگونه ایجاد میشود
غضروف مفصلی لایه سفید رنگ و نرم و لغزنده ایست که روی سطح استخوان را در ناحیه مفصل میپوشاند و موجب میشود تا استخوان ها براحتی در ناحیه مفصل روی هم حرکت کرده و بلغزند. در استئوآرتریت یا سائیدگی مفصلی این لایه بتدریج ضعیف و نازک میشود. بعد از مدتی شیار هایی روی آن بوجود آمده و سپس قسمت هایی از آن کاملا از بین رفته و تکه تکه میشود.
در نهایت ممکن است قسمتی یا تمام سطح مفصل، پوشش غضروفی خود را از دست بدهد. بنابراین از اولین علائم این بیماری که در رادیوگرافی ساده هم دیده میشود کاهش فاصله مفصلی است به این معنی که فاصله بین انتهای پایینی استخوان ران و انتهای بالایی استخوان درشت نی که در رادیوگرافی حدود چند میلیمتر است و در واقع فضایی است که غضروف مفصلی اشغال کرده است با نازک شدن غضروف بتدریج کمتر میشود. لازم به ذکر است که غضروف مفصلی در رادیوگرافی ساده دیده نمیشود و در محل آن فضای خالی دیده میشود.
بعد از مدتی که بیماری پیشرفت میکند استخوان های دو طرف سطح مفصلی رشد میکنند و ممکن است استخوان اضافی در این محل تشکیل شود که در رادیوگرافی دیده میشوند. بتدریج لایه سینوویال Synovial Layer که لایه تولید کننده مایع مفصلی است ملتهب شده و رشد میکند و ممکن است مقادیر زیادی مایع مفصلی تولید کند که موجب میشود زانو متورم شده و به اصطلاح آب بیاورد.
عواملی که ممکن است موجب شوند تا احتمال ایجاد سائیدگی مفصل زانو زیاد شود
این عوامل عبارتند از :
- توارث : بطوریکه در بعضی از خانواده ها احتمال بروز استئوآرتریت زانو زیاد است
- وزن زیاد موجب افزایش فشار روی زانو شده و احتمال سائیدگی آنرا بیشتر میکند.
- سن : با افزایش سن بیماری بیشتر و شدیدتر میشود.
- جنس : خانم های با سن بیش از پنجاه سال بیشتر در معرض این بیماری هستند.
- ضربه : ضرباتی که در حین ورزش یا آسیب هایی که بدنبال ضربات زانو ایجاد میشوند (مانند شکستگی، دررفتگی، پارگی منیسک و رباط های زانو) میتوانند در دراز مدت موجب استئوارتریت زانو شوند.
- شغل های خاص : که در آنها کارهایی مثل زانو زدن، چمباتمه زدن، راه رفتن بیش از سه کیلومتر در روز، برداشتن اشیاء سنگین تر از 25 کیلو بطور مرتب و مستمر انجام میشوند میتوانند موجب اعمال فشار زیادی روی زانو شده و احتمال بروز سائیدگی مفصل زانو را بیشتر کنند. در شغل هایی مثل کارگرانی که در خطوط تولید کار میکنند، اپراتور های کامپیوتر، هنرمندان حرکات نمایشی، کارگران کارهای سخت مثل کار در معادن یا کار در کشتی احتمال بروز این بیماری بیشتر است.
- ورزش هایی مثل فوتبال، دو استقامت و تنیس بمدت طولانی و زیاد ممکن است احتمال ایجاد استئوآرتریت زانو را زیاد کنند.
- بعضی بیماری ها مانند آرتریت چرکی، کندرومالاسی پیشرفته، دررفتگی مکرر کشکک، استئوکندریت دیسکان
