اندون کشکک Patellar tendon یک بافت همبندی بسیار سفت و محکم و به شکل طناب کوتاهی است که از لبه پایینی استخوان کشکک به برجستگی که در بالا و جلوی استخوان درشت نی قرار دارد و به آن توبرکل تیبیا Tibial tubercle میگویند متصل میشود. وظیفه این تاندون انتقال نیروی کششی است که از طرف تاندون عضله چهارسر ران به استخوان کشکک وارد میشود. با انتقال این نیرو به استخوان درشت نی، زانو به حالت صاف و مستقیم درمیاید.
این تاندون در حین دویدن و پرش نقش بسیار مهمی در حفظ تعادل زانو ایفا میکند. تنظیم دقیق کشش این تاندون موجب میشود تا در هنگام پرش به بالا زانو با نیروی کافی باز شود و همچنین در هنگام بازگشت به زمین این تاندون باید تحت کشش متعادلی قرار بگیرد تا زانو ضربه ناشی از فرود به زمین را در خود مستهلک کند.
در ورزش هایی که در آنها مرتبا جهت ورزشکار عوض میشود و با ورزشکار میجهد، میپرد، میدود و ناگهان می ایستد و یا دو زانو مینشیند، این تاندون تحت کشش های طاقت فرسایی قرار میگیرد و این کشش ها در صورتیکه بصورت مکرر و مداوم به تاندون وارد شوند در دراز مدت میتوانند موجب بروز پارگی های میکروسکوپی و بدنبال آن بروز التهاب در تاندون شود.
التهاب تاندون را تاندنیت هم میگویند و به التهاب تاندون کشکک یا تاندنیت کشکک به خاطر اینکه بیشتر در کسانی دیده میشود که حرکات جهشی انجام میدهند، بیماری زانوی جهندگان Jumper’s knee میگویند.
این بیماری بیشتر در ورزشکاران فوتبال، والیبال و بسکتبال دیده میشود. در یک بازیکن فوتبال هنگاه ضربه به توپ نیرویی برابر با 7 برابر وزن به زان وارد میشود و در یک بازیکن بسکتبال هنگام برگشتن به زمین بعد از یک پرش حدو 11-9 برابر وزن نیرو به زانو وارد میشود و این نیروها میتواند موجب آسیب تاندون کشکک شود.
زانوی جهندگان در بچه ها
در بچه هایی که به علت شرکت در ورزش های خاصی زیاد جهش میکنند یا دو زانو میشوند احتمال ایجاد تاندنیت کشکک زیاد است. این بیماری هنچنین در بچه هایی که دچار زانوی ضربدری هستند و یا در کسانی که کف پای صاف دارند بیشتر دیده میشود.
بعضی بچه ها زانوی ضربدری دارند به این صورت که موقع ایستادن پاهایشان کاملا جفت نمیشود و قبل از اینکه دو پا در کنار هم قرار گیرند زانوهای آنها به هم میرسند. این وضعیت موجب میشود ران در امتداد ساق نبوده و در نتیجه امتداد تاندون عضله چهارسر و تاندون کشکک با استخوان ساق تغییر کند. این تغییر موجب افزایش کشش بر روی تاندون کشکک شده که نتیجه آن التهاب تاندون است.
در کسانی که استخوان کشکک آنها بالاتر از حد معمول است (باتلا بایا) هم احتمال تاندنین کشکک بیشتر است.
گاهی اوقات در سنین بلوغ به علت رشد رسیع استخوان ها، استخوان ساق و ران بسرعت بلند میشود ولی تاندون کشکک نمیتواند با همان سرعت رشد کند. نتیجه آن کوتاه ماندن تاندون کشکک در مقایسه با استخوان ساق و ران است و این موجب افزایش کشش بر روی تاندون و در نتیجه التهاب تاندون میشود. همچنین رشد انتهای پایینی استخوان کشکک دچار اختلال میگردد. به این وضعیت، اختلال سیندینگ لارسن جانسون Sinding-Larsen_Johansson disorder میگویند. این بیماری جوز دسته بزرگتری از بیماری ها به نام استئوکندروز Osteochondrosis است که در آنها صفحه رشد استخوان دچار اختلالاتی میشود.
علائم التهاب تاندون کشکک
شایعترین علامت این بیماری درد در محل اتصال تاندون کشکک به استخوان کشک یعنی درست زیر استخوان کشکک است. دیگر خصوصیات این بیماری عبارتند از
- شدت درد با فشار دادن محل بیشتر میشود.
- درد بعد از ورزش افزایش میابد.
- درد در زمان انقباض عضله چهارسر بیشتر میشود
- افزایش درد در هنگام زانو زدن یا چمباتمه زدن
- افزایش درد در هنگام فعالیت عضله چهارسر مانند بالا رفتن از پله، دویون، جهیدن
- در لمس به نظر میرسد تاندون کلفت تر شده است.
در اوایل بیماری درد فقط در حین ورزش ایجاد میشود و در بقیه موارد بیمار بدون درد است. با شدت یافتن بیماری درد هم در زمان های معمولی و هم در زمان ورزش وجود دارد ولی با شروع ورزش و گرم شدن زانو شدت درد کمتر میشود. با شدیدتر شدن بیماری درد در حین ورزش آنقدر شدید میشود که مانع از ادامه فعالیت ورزشی میشود و در نهایت درد آنقدر شدید میشود که در همه اوقات وجود دارد.
