تزریق درون بافتی عملی ظریف و مستلزم داشتن مهارت است. در صورتیکه دارو در محل درست خود تزریق نشود تاثیر مطلوبی نخواهد داشت. البته کورتون ها داروهای قوی ضد التهاب هستند ورود آنها به بدن صرف نظر از اینکه در چه محلی وارد شوند موجب جذب آن در جریان خون و رسیدن آن به همه بدن میشود.
این پدیده موجب میگردد هر درد و التهابی از جمله درد مفصل زانو تا حدی تخفیف یابد. پس صرف نظر از اینکه تزریق درست انجام شده باشد یا خیر درد بیمار در هر جایی از بدن باشد تا یکی دو هفته موقتا تسکین میابد ولی بعد از آن دوباره شروع میشود مضاف براینکه بیمار عوارض مضر دارو را هم تحمل کرده است. ولی در مواردی که دارو درست و در محل مناسب خود تزریق شود تاثیر آن بسیار بلند مدت تر خواهد بود و عوارض کمتری خواهد داشت.
از تزریق های درون بافتی در تشخیص بیماری های ارتوپدی هم استفاده میشود مانند درمان خار پاشنه پا. بطور مثال از تزریق داروهای بیحسی مانند لیدوکائین در درون مفاصل فاست ستون مهره میتوان در تشخیص علت کمردرد استفاده کرد.
دو داروی دیگر که بصورت تزریق بافتی استفاده میشوند عبارتند از
- تزریق اسید هیالورونیک در درون مفصل
- تزریق پلاسمای سرشار از پلاکت Plasma rich plasma PRP در درمان بعضی از تاندنیت ها
آیا تزریق درون بافتی درمان قطعی بیماری است یا موقتی
تزریق درون بافتی بسته به نوع بیماری ممکن است تاثیر موقت یا دائم داشته باشد. ممکن است با تنها یک تزریق مشکل بیمار برای همیشه از بین برود. ممکن است برای درمان نیاز به چند مرحله تزریق با فاصله چند ماه وجود داشته باشد و ممکن است هدف از تزریق تنها از بین بردن موقت درد و التهاب باشد تا بیمار بتواند بهتر در تمرین های کششی و تقویتی فیزیوتراپی شرکت کند. انجام این تمرینات و نرمش ها جزء مهمی از درمان بسیاری از بیماری ها است.
معمولا اگر دو بار تزریق کورتون در درون بافت موثر واقع نشود تزریق بیشتر تاثیری نخواهد داشت. کلا توصیه نمیشود کورتون درون بافتی بیش از سه بار در سال تزریق شود.
عوارض تزریق درون بافتی چیست
مقداری از کورتون تزریق شده به درون بافت از طریق خون به تمام بدن منتشر میشود و در صورتکه تزریق مکررا انجام شود ممکن است آثار مضر مصرف طولانی مدت کورتون ظاهر شود. تزریق درون مفصلی کورتون اگر زیاد تکرار شود میتواند موجب تخریب بیشتر مفصل شود. تزریق مکرر کورتون در بعضی بیماری ها مانند تنیس البو مشکل زیادی ایجاد نمیکند ولی همین تزریق برای انگشت ماشه ای نباید زیاد انجام شود. تزریق در اطراف تاندون آشیل میتواند خطر پارگی آن را بدنبال داشته باشد.
بعد از تزریق موضعی باید انتظار چه چیزی را داشت
خود تزریق معمولا در ابتدا دردناک است. درد آن ممکن است کمی بیشتر از یک تزریق عضلانی باشد. البته برای اینکه درد کم باشد معمولا مقداری داروی بیحسی مانند لیدوکائین به کورتیکواستروئید تزریقی اضافه میشود. پس درد فقط در ابتدای تزریق است و بعد از چند ثانیه و حتی زمانی که سوزن در درون بافت است متوقف میگردد.
پس از تزریق بیمار تا چند ساعت احساس بیحسی در بافت میکند که به علت تاثیر داروی بیحسی است که به کورتون اضافه شده است. پس از چند ساعت تا چند روز درد اصلی بیمار که تزریق به خاطر آن انجام شده است از بین میرود. از بین رفتن درد ممکن است برای همیشه باشد و یا ممکن است بسته به نوع بیماری چند هفته تا چند ماه به طول انجامد.
تاثیر تزریق درون بافتی کورتون همیشه قابل پیش بینی نیست. گاهی اوقات ممکن است در کاهش درد بیمار بسیار موثر بیفتد و در بعضی بیماران ممکن است تاثیر زیادی از خود نشان ندهد.
ممکن است بعد از تزریق دردی در ناحیه ایجاد شود که 24-12 ساعت هم بماند. این درد میتواند همراه با قرمز شدن محل تزریق باشد. این پدیده را Flare reaction مینامند و به علت حساسیت به کورتون است. در این موارد باید محل تزریق را چند مرتبه و هر بار 15 دقیقه با خرده های یخ سرد کرد. استفاده از یک داروی ضد درد مانند استامینوفن هم در این موارد مفید است.
بعد از بعضی از تزریقات بافتی پزشک اندام را در بریس خاصی قرار میدهد تا مدتی بیحرکت باشد. این بیحرکتی ممکن است جزئی از درمان بوده و یا برای پیشگیری از آسیب های بیشتر بافت انجام گردد.
منابع: ایران ارتوپد 1، ایرن ارتوپد 2
