در رفتگی مفصل زانو بندرت ایجاد میشود ولی بسیار خطرناک بوده در صورتیکه به درستی درمان نشود میتواند عوارض بسیاری را بر جای بگذارد. برای ایجاد در رفتگی زانو باید نیروی بسیاز زیادی به مفصل وارد شود تا بتوان لیگامانهای متقاطع و طرفی را پاره کند. با پاره شدن این لیگامان ها زانو مهارهای اصلی خود را از دست داده و در میرود. این نیروی زیاد معمولا در تصادفات اتومبیل به زانو وارد میشود.
علائم در رفتگی زانو
معمولا بعد از در رفتن زاتو، این مفصل خودبخود در همان محل حادثه جا میفتد با این حال درد و ورم زانو معمولا از علائم ثابت دررفتگی زانو است. حرکت دادن زانو دردناک است و بیمار نمیتواند روی اندام آسیب دیده وزن بگذارد. در صورتیکه زانو در همان حال در رفته باقی بماند تغییر شکل مفصل به وضوح دیده میشود.
نکته مهم در دررفتگی زانو احتمال بالای آسیب رسیدن به عروق و اعصاب اطراف این مفصل است. عروق و اعصاب در حین عبور از پشت زانو به استخوان های دو طرف مفصل بسیار نزدیک هستند و در موقع دررفتگی و جابجا شدن استخوان ها این عروق و اعصاب بشدت تحت کشش یا فشار قرار میگیرند. کشیده شدن یا تحت فشار قرار گرفتن رگ میتواند موجب آسیب و انسداد آن شود که متعاقب آن خونرسانی به ساق مختل شده و ممکن است ساق یا پا سیاه شوند. تحت فشار قرار گرفتن یا کشیده شدن اعصاب اطراف زانو هم میتواند موجب فلج شدن آنها شده و حس و حرکت پا مختل شود. به همین خاطر در هر بیمار مشکوک به دررفتگی زانو پزشک معالج به دقت وضعیت عروق و اعصاب اطراف زانو را معاینه و بررسی میکند.
تشخیص قطعی این عارضه با رادیوگرافی ساده داده میشود. در موارد شک به آسیب عروقی پزشک معالج از روش تصویربرداری از رگ ها که به آن آنژیو گرافی گفته میشود استفاده میکند.
درمان در رفتگی مفصل زانو
در رفتگی زانو باید هر چه سریعتر جااندازی شود. برای جااندازی این مفصل معمولا نیاز به نیروی زیادی وجود ندارد و در بسیاری اوقات میتوان جااندازی را بدون نیاز به بیحسی یا بیهوشی انجام داد. گاهی اوقات به علت گیر کردن بافت ها در بین قطعات جابجا شده، جااندازی بسته موفقیت آمیز نیست. در این موارد با استفاده از جراحی، بافت ها به کنار رفته و جااندازی انجام میشود. در مواردی هم که دررفتگی باز باشد ( زخم پوستی به سطح مفصلی ارتباط داشته باشد) و یا آسیب شریانی نیاز به ترمیم داشته باشد عمل جراحی انجام میشود.
پس از جااندازی مفصل مدتی بیحرکت شده و پس از آن فیزیوتراپی جهت افزایش دامنه حرکتی مفصل انجام میشود. پس از چند هفته تا چند ماه فیزیوتراپی ممکن است بیمار نیاز به عمل جراحی جهت ترمیم لیگامان های آسیب دیده داشته باشد.
