سندروم پیریفورمیس piriformis syndrome بیماری است که در آن به علت سفت شدن یا اسپاسم عضله پیریفورمیس عصب سیاتیک آزرده می شود و این آزردگی موجب احساس درد در باسن و انتشار این درد به کمر و پشت ران می گردد.
سندروم پیریفورمیس در زنان 6 برابر مردان است. حدود 6 درصد کسانی که برای آنها تشخیص درد سیاتیکی داده می شود سندروم پیریفورمیس دارند.عضله پیریفورمیس عضله کوچکی است که در عمق لگن و باسن قرار گرفته و از یک طرف به استخوان ساکروم یا خاجی و از طرف دیگر به قسمت های بالایی استخوان ران می چسبد. وظیفه عضله پیریفورمیس چرخش خارجی ران و دور کردن آن از محور مرکزی بدن است.اهمیت این عضله در درد های لگن و باسن ناشی از نزدیکی آن با عصب سیاتیک است.
عصب سیاتیک از به هم پیوستن ریشه های عصبی که از استخوان ساکروم خارج می شوند درست می شود و سپس این عصب از زیر عضله پیریفورمیس عبور می کند. عصب سیاتیک از دو عصب مجزا به نام های عصب پرونئال مشترک و عصب تیبیال درست شده است. این دو عصب در کنار یکدیگر و در یک غلاف مشترک حرکت کرده و در نزدیکی زانو از هم جدا می شوند. ارتباط عصب سیاتیک با عضله پیریفورمیس در افراد مختلف متفاوت است و همین تفاوت می تواند موجب تفاوت در آمادگی افراد برای ابتلا به سندروم پیریفورمیس شود.
علت
سندروم پیریفورمیس بر اثر سفت شدن و کوتاه شدن عضله پیریفورمیس ایجاد می شود. نیروهای غیر متعادلی که به علت ورزش غیر اصولی و یا به علت تغییر در بیومکانیک لگن به این عضله وارد می گردند موجب می شود عضله سفت و غیر منعطف شده و در نتیجه به عصب سیاتیک که از کنار آن عبور میکند فشار وارد کرده و علائم بیماری ظاهر شوند.
گاهی اوقات هم به علت ضربات مستقیمی که به پشت باسن وارد میشود عضله پیریفورمیس آسیب دیده و درون آن خونریزی میکند و این خونریزی و چسبندگی هایی که بعد از آن بین عصب و عضله ایجاد میشود موجب فشار یا کشش به عصب شده و علائم بیماری را ظاهر می کند.
سندروم پیریفورمیس در اسکی بازان، رانندگان ماشین های سنگین، تنیس و دوچرخه سواری طولانی مدت بیشتر دیده میشود.
علائم
مهمترین علائم سندروم پیریفورمیس عبارت اند از:
1- درد مزمن در باسن که میتواند به پایین ران و یا کمر انتشار پیدا کند
2-درد ممکن است با مدت طولانی ایستادن یا نشستن یا چمباتمه زدن بیشتر شود
3- درد ممکن است همراه با اجابت مزاج باشد
4-درد ممکن است در آلت تناسلی احساس شود
5- درد در صبح هنگام برخاستن از خواب
6- افزایش درد با چرخش داخلی ران و نزدیک شدن آن به محور مرکزی بدن و خم شدن ران
7-در این بیماران برخلاف سیاتیک واقعی اختلال عصبی در اندام تحتانی وجود ندارد.فشار موضعی به پشت باسن این بیماران دردناک است. در این بیماران وقتی بیمار در حالت درازکش به پشت قرار گرفته و کل اندام تحتانی بدون خم کردن زانو بالا برده می شود دردی در پشت باسن احساس می شود.وقتی از بیمار خواسته می شود ران را از محور مرکزی بدن دور کند و به خارج بچرخاند درد بیشتر می شود.
8-وقتی بیمار به پشت خوابیده است و ران او را به داخل می چرخانیم شدت درد بیشتر می شود.
تست دیگر اینست که بیمار در کنار تخت نشسته و پاها را از کنار تخت آویزان میکند. در این حال بالا بردن زانو موجب احساس در د در باسن می شود.
تشخیص
پزشک متخصص با انجام ازمایشات و معاینات لازم می تواند سندرم پیریفورمیس را تشخیص دهد.سی تی اسکن و ام آر آی میتواند آسیب های عضله پیریفورمیس را نشان دهند.علائم این بیماری تا حدود زیادی مانند مشکلات دیسک کمر است ولی در بررسی تصویربرداری نکته غیر طبیعی در ام آر آی ستون مهره دیده نمی شود.
