درد پا؛ علل و درمان

به طور کلی درد پا در یکی از سه محل ازنظر منشاء تعریف می شود: 1- انگشتان پا 2- جلو پا (forefoot) و یا3- پشت پا (hindfoot).
مشکلات  انگشتان پا اغلب به خاطر فشار اعمال شده توسط کفش های تنگ رخ می دهد.
منشاء درد در جلو پا معمولا شامل استخوان متاتارس (پنج استخوان که از جلوی قوس پا گسترش مي يابد) و استخوان sesamoid است (دو استخوان کوچک  كه در بالای استخوان متاتارس اول و متصل به انگشت شست پااست).
منشاء درد در پشت پا می تواند از پاشنه پا تا كف پا گسترش يابد كه در سراسر (كه به عنوان پلانتار شناخته شده) شكم  پا تاثیر گذار است.

علل درد انگشت پا

میخچه:

میخچه پا برآمدگي  است که در واقع به صورت کالوس و یک لایه محافظ از سلول های مرده پوست متشکل از یک پروتئین سخت به نام کراتینتشكيل شده و خود را به شکل مخروطی در آورده  است و معمولا علت آن پوشيدن كفش تنگ  برای مدت طولانی است. به عنوان ضخامت پوست، ذرت هسته برجسته است که اشاره به درون را تشکیل می دهند. ميخچه سخت دربين مفاصل پا توسعه يافته و معمولا در انگشت کوچک تشكيل مي شود. ميخچه می تواند دردناک باشد.

ناخن پا روینده و رشد کننده در درون:

ناخن پا روینده و رشد کننده می تواند در هر انگشت رخ دهد، اما شایع ترین آن در انگشت بزرگ هستند. معمولا زمانی که کفش تنگ یا را تحت فشار قرار داده و بیش از حد بر روی ناخن فشار مي آورد ناخن را وادار به رشد به سمت  گوشت پا خواهد كرد. عفونت های قارچی، صدمات و اختلال در ساختار پا، و فشار مکرر به ناخن انگشت پا تحت تاثیر ورزش های شديد هوازی نیز می تواند ناخن پا روینده و رشد کننده را ايجاد کند.

Bunions  يا هالوكس ريجيدوس (انگشت چکشی):

Hammertoes. Hammertoe انگشت چكشي است  يك بدشکلی دائمی مفصل پا است که در آن خمي انگشت  پا رو به پایین مشاهده مي شود. در انگشت دوم شایع تر است، اما ممکن است در هر يك از سه انگشت وسط يا هر سه آنها اتفاق بيفتد. كوتاهي ارتفاع كفش نيز در بروز آن موثر است. بستري بودن برای مدت طولانی، دیابت و بیماری های مختلف است که به اعصاب و عضلات افراد  صدمه مي زند از ديگر علل انگشت میخچه پا چكشي پا است.

علل درد در جلوي پا

بروز  پا درد درست در جلوي پا با بالا رفتن سن افزایش می یابد. با تشخیص زودرس ودرمان نگهدارنده اغلب موفق به درمان خواهيم شد.

كالوس Callous:

مانند ميخچه از  تکه های سخت و از سلول های مرده پوست از کراتین تشکیل شده است  اما كالوس بر روی شكم پا و پاشنه پا بروز مي كند. معمولا پوست كف پا حدود چهل بار ضخیم تر از پوست جاهای دیگر بدن است ولي در كالوس اين ضخامت دو برابر مي شود. كالوس در كفش نامناسب كف پاي صاف و پاي ديابتي بيشتر ديده مي شود.

نوروما :

بافت اطراف عصب پا بزرگ و ملتهب شده و باعث سوزش و یا سوزن سوزن شدن و گرفتگی و اسپاسم می شود. مورتون نوروما در پا شایع ترین است و با پوشيدن کفش تنگ و  پاشنه بلند ارتباط دارد. مورتون نوروما در بين استخوان متاتارس سوم و چهارم با فشرده شدن عصب ايجاد مي شود. ساختار غیر طبیعی استخوانی به علت صدمه، ورم مفاصل پا همچنین ممکن است باعث این بیماری شود.

شکستگی استرس:

شکستگی استرس در پا، خستگی یا شکست رژه نیز نامیده می شود، معمولا از شكستگي بدون تروما و ضربه واضح  در یکي از پنج استخوان متاتارس (عمدتا در دوم یا سوم) رخ می دهد. اگر شکستگی در استخوان متاتارس اول  كه غير معمول است اتفاق بيفتد به دلیل تغییر الگوی راه رفتن طبیعی و تحمل وزن مسئله جدي تر خواهد بود.معمولا در رژه رفتن پياده روي طولاني ورزشهاي پرشي و جهشي اتفاق مي افتد.

Sesamoiditis:

Sesamoiditis التهاب تاندون های اطراف استخوان هاي  کوچک مدور که در سر استخوان متاتارس اول می چسبد مي باشد و منجر به درد پا مي شود. استخوان Sesamoid تحمل استرس زیادی را در شرایط عادی بعهده دارند، استرس بیش از حد می تواند تاندون های اطراف اين استخوانها رااغلب بدون هیچ دلیل روشن ملتهب نمايد، اما صدمات sesamoid در فعالیت هايي مانند رقص باله، جهش و پرش ، دویدن، و ورزش های هوازی  سنگين شايع است.

Metatarsalgia:

هر گونه درد در پایین پا وقتی که علت را نمیتوان تعیین کرد و در محل استخوان متاتارس رخ مي دهد به طور کلی به عنوان metatarsalgia  شناخته مي شود.

علل درد در پاشنه پا و پشت پا

پاشنه بزرگترین استخوان در پا است. درد پاشنه پا شایع ترین مشکل پا است و هر سال دو میلیون آمریکایی را تحت تاثیر قرار می دهد.

درد و تورم کف پاشنه پا plantar fasciitis:

التهاب پلانتار التهاب بافت همبند که از پاشنه پا به شكم پا امتداد مي يابد  رخ می دهد. اين فاسيا نقش حفظ قوس پا را داشته و با ايجاد فنريت نقش ضربه گير را دارد.در 9 درصد دونده ها علت درد پاشنه مي باشد.

اماس کیسه های مفصلی  پاشنه پا:

اماس کیسه های مفصلی يا بورسيت پاشنه  از علل ديگر درد پاشنه است. (بورس یک کیسه کوچک پر از مایع است،كه  در زیر استخوان پاشنه قرار دارد).

ناهنجاری Haglund:

ناهنجاری Haglund به عنوان exostosis خلف پاشنه شناخته شده ورشد استخوانی در پشت استخوان پاشنه است. فشار كفش  بر  پشت پاشنه يكي از عوامل آن است.

درمان درد پا

علائم را با دقت بررسی کنید. ببینید چه چیز درد پای شما را بدتر و چه چیز آن را بهتر می‌کند. مخصوصا به‌ نوع فعالیتی که بر شدت یا طول مدت درد موثر است توجه کنید.

– اگر حرکت دادن مداوم یا مکرر پا جزئی از کار شما است، بهتر است در فواصل کاری استراحت کنید.

– پا را خنک کنید. گذاشتن کیسه یخ روی پا برای چند روز، جهت تسکین درد ناشی از آسیب‌دیدگی مؤثر است. هر بار تکه‌های یخ را در حوله‌ای پیچیده‌ و به‌ مدت 15 دقیقه روی ناحیه دردناک بگذارید. اما فقط در دردهای ناشی از آسیب‌دیدگی یخ به‌کار ببرید، چون یخ درد بیماری‌های عروقی را تشدید می‌کند.

– پا را ببندید. باندپیچی کشی، درد و ورم ماهیچه‌های جلو و پشت ران را تسکین می‌دهد. برای تسکین درد التهاب همراه با لخته سیاهرگی، پوشیدن جوراب واریس خوب است. پوشیدن زانوبند ممکن است رگ‌ها را فشرده و با کم کردن جریان خون، درد پا را بیشتر کند.

– پا را بلند کنید. بالا گرفتن پای آسیب دیده، مایع جمع شده در آن را تخلیه کرده و درد و ورم را کم می‌کند. این کار سنگینی دردناک ناشی از التهاب همراه با لخته سیاهرگی را نیز کاهش می‌دهد.

– پا را گرم کنید. گرم‌کردن ملایم پا، درد ناشی از گرفتاری‌های عروقی مثل التهاب همراه با لخته سیاهرگی را تسکین می‌دهد. اما تا سه روز بعد از آسیب‌دیدگی پا را گرم نکنید، چون این کار، ورم آن را بیشتر می‌کند.

منابع: کلینیک تبسم، تبیان