دیسک بین مهره ای که به صورت کمک فنری ضربه های وارده به ستون فقرات را خنثی می کند، به صورت صفحه ای مابین دو جسم مهره قرار گرفته است. این عضو که بزرگترین عضو بدون عروق در بدن است از دو قسمت محیطی و مرکزی به وجود آمده است.
قسمت محیطی از رشته های لیفی ضخیمی تشکیل شده است که حلقه لیفی (Annulus Fibrosus) نامیده می شود. قسمت مرکزی دیسک کمر(Nucleous Pulposus) نامیده می شود.
قسمت مرکزی دیسک کمر (Nucleous Pulposus) را مایع نیمه جامد ژلاتین مانندی تشکیل داده که ۸۰-۹۰ درصد از آن را آب و بقیه آن را مواد کلاژن و گلیکوپروتئین تشکیل می دهند. خاصیت ارتجاعی دیسک بین مهره ای بستگی به کافی بودن مقدار آب موجود در هسته مرکزی و سالم بودن حلقه لیفی آن دارد.
علل وعوامل دیسک کمر
عوامل خطرساز رایج برای دیسک کمر عبارتند از:
– بلند کردن اشیا به شیوه ی غلط و دیسک کمر
– داشتن اضافه وزن که باعث ایجاد فشار بر روی ستون فقرات و باعث دیسک کمر میشود.
– فشار یا ضربه‌ها ممکن است باعث دیسک کمر شوند.
در حالات فوق، دیسک‌ها از جای خود بیرون می‌زنند و بر روی اعصاب اطراف ستون فقرات فشار می‌آورند.
درمان دیسک کمر
در درمان دیسک کمر، اگر بیمار به موقع مراجعه کند و هنوز بیماری دیسک کمر خیلی پیشرفت نکرده باشد، در اکثر این بیماران با دادن داروهای شل‌کننده و ضدالتهاب، مراحل حاد بیماری دیسک کمر برطرف میشود.
مرحله بعدی درمان دیسک کمر، انجام فیزیوتراپی می‌باشد. متعاقب آن با تقویت عضلات اطراف ستون فقرات به وسیله ورزش یا تحریکات الکتریکی، بار و فشار وارده به ستون فقرات را کم می‌کنیم تا مشکل بیماری دیسک کمر کاهش یابد.
ولی اگر بیماری دیسک کمر در مراحل پیشرفته باشد و فرد دچار پارگی و بیرون زدگی دیسک بین مهره ای و فشار روی ریشه عصبی شده باشد، در این مرحله نمی‌‌توان از روش‌های ذکر شده دردرمان دیسک کمر استفاده کرد. به عبارتی هر کدام از روش‌های درمان دیسک کمر، زمان و مورد خاصی باید داشته باشند تا نتیجه مطلوب گرفته شود
به‌طور مثال زمانی که دیسک کمربه ریشه عصبی فشار می‌آورد، ممکن است فیزیوتراپی و ورزش کردن باعث تشدید درد و حتی علایم عصبی و فلج‌های مختلفی شود، بنابراین در این مرحله حتما باید از عمل جراحی استفاده کرد.
در تمام روش‌های درمان دیسک کمر، امکان عود مجدد وجود دارد، ولی معمولاً عودها در سطوح بالا‌تر و پایین‌تر دیسک درمان شده ی قبلی اتفاق می‌افتد. البته گاهی ممکن است در همان سطح قبلی هم اتفاق بیفتد.
اگر بیمار مراحل درمان دیسک کمر را به خوبی انجام دهد و ورزش‌هایی را که برایش تجویز شده ادامه دهد و وزن خود را نیز کاهش دهد، ممکن است تا آخر عمر هیچ مشکلی برایش پیش نیاید، ولی اگر مراحل درمان دیسک کمر را کامل انجام ندهد، امکان عود مجدد دیسک کمر وجود دارد.
در روش‌های درمان جراحی دیسک کمر هم به همین ترتیب می‌باشد. وقتی بیمار عمل میشود، به او توصیه میشود که به تقویت عضلات بپردازد و در کنار تقویت عضلات فیزیوتراپی را هم ادامه بدهد. نباید وزنه‌های سنگین را بلند کند و کارهای اشتباهی را که قبلا انجام می‌‌داده تکرار کند. در غیر این صورت ممکن است در همان سطح اولیه و یا سطوح دیگر دچار در رفتگی دیسک کمر شود. روش‌های عمل جراحی نیز متفاوت است و از عمل‌های کوچک و بسته تا عمل‌های باز و بزرگ انجام می شود.
برای آشنایی با علائم فتق دیسک کمر بر روی لینک کلیک کنید
منبع:دکتر فرخاانی.پارسی طب.طب سوزنی
