درد پشت در ناحیه کپل و قسمتهای پایینتر از آن تا پشت پا در نتیجه فشرده شده عصب سیاتیک و شاخه آن به وجود میآید.سیاتیک شکلی از درد عصب است که در هر قسمتی در طول یکی از بخشهای اعصاب سیاتیک احساس میگردد. این دو عصب، بزرگترین اعصاب بدن و عصب اصلی هر یک از پاها هستند. اعصاب سیاتیک از ریشههای عصبی در قسمتهای پایین طناب نخاعی شکل میگیرند. این اعصاب از قاعده مهره به طرف پشت رانها تا ناحیه بالای زانو کشیده میشوند. در این ناحیه به دو شاخه تقسیم شده و نواحی جلو و پشت ساق و کف پا را پوشش میدهند.
درد سیاتیک معمولاً در اثر فشار یا آسیب عصب سیاتیک در محل خروج از طناب نخاعی ایجاد میشود. بسیاری از افراد در طول زندگیشان، معمولا به نوعی درد سیاتیک مبتلا میشوند. این درد غالباً در یک پا بروز مینماید. در بیشتر موارد درد به تدریج در طی یک یا دو هفته از بین رفته و ممکن است مجدداً عود نماید.
علل بیماری: گاهی اوقات ممکن است سیاتیک ناشناخته بماند به هر حال در افراد بین 20 تا 40 سال، شایعترین علت بیماری افتادگی یا فتق دیسک در ستون فقرات میباشد که این امر موجب ایجاد فشار در ریشه عصب نخاعی میشود.
اعصاب سیاتیک: هر عصب سیاتیک از ریشههای عصب در طناب نخاعی تشکیل شده است و در طول پا به سمت پایین ادامه مییابد. درد سیاتیک ممکن است در هر جایی در طول عصب سیاتیک و انشعابات آن رخ دهد.
همچنین بیماری سیاتیک ممکن است در اسپوندیلیت توسعه یابد. اسپوندیلیت حالتی است که استخوان مهره از محل اصلی خود خارج گردد. در افراد مسن، سیاتیک ممکن است به دلیل تغییرات مهره در اثر شرایط متعددی نظیر استئوآرتریت ایجاد شود. در خانمها این بیماری ممکن است در طول ماههای آخر حاملگی به علت تغییر در وضعیت جسمانیشان ایجاد شود، زیرا این تغییر جسمانی موجب افزایش فشار بر عصب سیاتیک میشود. اسپاسم عضلانی و نشستن در وضعیت بد برای مدت طولانی، عوامل نسبتاً شایعی در بروز سیاتیک خفیف در تمام گروههای سنی میباشد. با شیوع کمتری سیاتیک ممکن است در اثر یک تزریق اشتباه در عضله کپلی و در مجاورت عصب سیاتیک ایجاد گردد. وجود تومور در طناب نخاعی به ندرت موجب فشار به ریشههای عصب سیاتیک میگردد.
علائم بیماری: علائم میتوانند خفیف یا شدید همراه با درد اسپاسمی یا مداومی در پای مبتلا باشند. این علائم عبارتند از: ¡ دردی که با حرکت یا سرفه شدیدتر باشد. ¡ سوزش یا بیحسی. ¡ ضعف عضلانی. اگر سیاتیک شدید باشد، بیمار به دلیل ضعف عضلانی در بلند کردن پای سمت مبتلا دچار مشکل خواهد بود و ممکن است قادر به ایستادن نباشد. بعضی افراد در راه رفتن مشکل دارند.
اقدامات درمانی: پزشک فرد را معاینه کرده و آن را از نظر رفلکسها، قدرت عضله و حس مورد آزمایش قرار میدهد. پزشک توصیه خواهد کرد فرد به مدت دو روز در تختخوابی با تشک سخت استراحت نماید و برای درمان سیاتیک ، مسکن تجویز مینماید. اگر علائم ادامه یافت آزمایشهایی نظیر MRI از مهره جهت بررسی تغییرات استخوانها یا بیرون زدگی دیسک انجام میشود. سیاتیک در اثر حاملگی پس از زایمان از بین خواهد رفت. درد در اثر اسپاسم عضلانی یا بد نشستن معمولاً بدون درمان بهبود مییابد. گاهگاهی این مشکلات میتوانند به وسیله انجام فیزیوتراپی و تمرینهای منظم و یا ماساژ بهبود یابند. با این حال سیاتیک میتواند عود نماید. در بعضی از موارد برای درمان سیاتیک کمر ممکن است انجام عمل جراحی جهت برطرف نمودن فشار از روی عصب ضرورت داشته باشد.
پیشگیری: اگرچه تنها در 5 درصد موارد علت کمردرد سیاتیک است. اما اگر دچار آن شوید، واقعاً آزارتان میدهد.
انجام اعمال زیر میتواند نقش کلیدی در مراقبت از کمر شما داشته باشد:
1- ورزش کردن به طور منظم: انجام ورزشهایی نظیر یوگا، استفاده از دوچرخههای ثابت و تردمیل به قوی نگاه داشتن عضلات شکم و کمر کمک میکند.
2- درست بنشینید: یک صندلی خوب باید بتواند به خوبی از قوس کمری شما حمایت کند، اگر چنین نیست از یک بالش نرم در پشت کمرتان استفاده کنید. در هنگام رانندگی صندلی را طوری تنظیم کنید که لازم نباشد جهت دسترسی به پدال گاز، پای خود را به سمت آن پرتاب کنید.
3- وضعیت بدنی مناسبی داشته باشید: اگر قرار است برای مدت زمانی طولانی بایستید، سعی کنید به طور متناوب بر روی یک پایتان تکیه کنید و به پای دیگر استراحت دهید جهت حفظ مهمترین حالت هنگام خوابیدن بهتر است روی یک تشک سفت بخوابید و از بالش جهت حمایت کمرتان استفاده کنید، ولی از بالشهایی که موجب میشوند گردن شما بیش از حد بالا رفته و زاویه تندی ایجاد کند به هیچ وجه استفاده نکنید.
4- بلند کردن یک جسم سنگین: جسم سنگین را نزدیک به بدنتان حمل کنید و هیچگاه بر روی کمرتان نچرخید بلکه، سعی کنید با محور کردن پاهایتان بر روی پاهایتان بچرخید. هنگامی که خسته هستید از حرکت دادن اجسام سنگین جداً خودداری کنید زیرا خستگی موجب میشود با سختی و رنج بیشتر حرکت کنید. هرگز سعی نکنید جسمی را که احساس میکنید سنگینتر از توانایی شماست بلند کنید.
منبع:کلینیک امید