احساس سفتی یا درد ساق پا ممکن است ناشی از بیماری درد ساق (Shin Splint) باشد. علامت بارز این بیماری، درد در قسمت جلویی و داخلی ساق پاست و بعد از فعالیت‌های شدید بدنی و ورزش زیاد به وجود می‌آید. به دنبال فعالیت بدنی زیاد تاندون، عضله و پریوست (پرده نازکی که روی استخوان‌ها وجود دارد) ملتهب میشود و این التهاب موجب درد میشود. صافی کف پا یا تغییرات دیگر در قوس کف پا، زمینه را برای بروز این بیماری فراهم می‌کند. ساق پا هنگام ورزش فشاری حدود شش برابر وزن بدن را تحمل می‌کند، بنابراین فعالیت‌های شدید میتواند مشکلاتی را برای عضلات و بافت‌های اطراف ایجاد کند و باعث التهاب شود.
به گفته دکتر فرانک کلی، سخنگوی انجمن جراحان ارتوپدی آمریکا، افرادی که به میزان زیادی پیاده‌روی می‌کنند یا پیاده‌روی سریع و سنگین انجام می‌دهند بیش از بقیه در معرض آسیب هستند چراکه در این مواقع پاها بیشتر خم میشود که در نتیجه عدم درمان درد ساق پا ، باعث فرسودگی ماهیچه‌های ساق پا میشود.
علل درد ساق پا
شکستگی
لایه محکمی بر روی استخوان ها وجود دارد که به آن پریوست Periosteum میگویند. در این لایه، اعصاب درد وجود دارد. در هنگام شکستگی این لایه آسیب میبیند و آسیب آن موجب تحریک ریشه های عصبی آن شده که نتیجه آن ایجاد درد استخوان ساق پا است. همچنین در هنگام شکستگی ممکن است عضلات اطراف استخوان هم آسیب ببیند و این آسیب موجب تحریک ریشه های عصبی میشوند که در عضلات وجود دارند. نتیجه ان ایجاد درد در عضله و درد در ساق پا است.
Shine splint
این بیماری که علت آن فشار آوردن زیاد و مکرر به ساق در حین ورزش هایی مانند دویدن، جهیدن و رقص است میتواند موجب درد ساق و نیاز به درمان درد ساق پا شود.
استرین و اسپاسم Strain
به معنای کشیده شدن عضله است. در حین ورزش یا ضرباتی که به اندام وارد میشود ممکن است عضلات ساق تحت کشش یا فشار قرار گرفته و پارگی هایی در آن ها ایجاد شود. این پارگی ها ممکن است بسیار کوچک و در حد میکروسکوپی باشد و یا ممکن است بصورت پارگی واضحی ایجاد شود. استرین میتواند یکی از علل درد ساق باشد. این اتفاق بیشتر موقعی میفتد که عضلاتی از ساق که توانایی انعطاف زیادی ندارند به علت ورزش و یا فعالیت بدنی زیاد تحت فشار قرار میگیرند. بدنبال آن عضله دچار انقباض دردناکی میشود که تا مدتی میتواند ادامه داشته باشد.
کرامپ عضلانی
اگر به عللی میزان بعضی مواد بدن مانند میزان کلسیم، سدیم یا پتاسیم تغییر کند عضلات بدن بخصوص عضلات ساق ممکن است دچار انقباض دردناک شوند.
خونریزی
ضربه به ساق ممکن است موجب خونریزی در بافت های ساق بخصوص عضلات آن شود. این خونریزی موجب فشار به بافت ها و ایجاد تورم و درد شود. در حالات بسیار شدید، شدت خونریزی و تورم موجب میشود خونرسانی به ساق کم شود و ایجاد درد شدید و کاهش حس و حرکت و سردی ساق و پا شود. به این وضعیت سندرم کمپارتمان Compartment syndrome میگویند.
مشکلات عروق محیطی
در این بیماری به عللی رگ های خونی که اکسیژن و مواد غذایی را به اندام تحتانی میرسانند باریک میشوند. این بیماران معمولا در موقع استراحت درد ندارند و در آنها بیشتر در حین فعالیت بدنی است. در حین فعالیت، عضلات ساق نیاز به اکسیژن و مواد غذایی بیشتری دارند پس نیاز به جریان خون بیشتری هم دارند. در بدن سالم، در موقع فعالیت بدنی رگ های خونی گشاد میشوند تا خون بیشتری را به اندام برسانند ولی در این بیماران به علت تنگ شدن عروق، این رگ های خونی نمیتوانند به اندازه کافی گشاد شوند.
نتیجه آن، کاهش خونرسانی به عضلات ساق اندام است و این کم شدن خونرسانی موجب ایجاد درد در عضلات اندام میشود. در ابتدا این درد ها فقط در موقع فعالیت بدنی مثلا راه رفتن است ولی با پیشرفت بیماری درد در موقع استراحت هم ایجاد میشود. در این بیماری کاهش خونرسانی به اندام میتواند موجب کاهش خونرسانی به پوست هم بشود که موجب میشود زخم های پوستی دیرتر خوب شوند و یا حتی در پوست زخم هایی ایجاد شوند.
سندروم کمپارتمان مزمن
این بیماری به علت افزایش فشار در درون یکی از کمپارتمان های عضلانی ساق ایجاد شده و موجب بروز درد در جلوی ساق میشود. این درد معمولا در کسانی که زیاد راه میروند یا در دوندگان ایجاد شده و با استراحت بهتر میشود
منبع:ایران ارتوپد,وبلاگ دکتر دقاق زاده
