مفصل مصنوعی میتواند جایگزین یک مفصل طبیعی ولی خراب شود و بیمار را از درد جانکاهی که مدتها زندگی راحت را از او گرفته بود برهاند. در طول بیش از نیم قرن که از تولد مفاصل مصنوعی گذشته است پیشرفت تکنولوژی در هر سال مفاصل بهتری را نسبت به انواع قدیمی تر آن بوجود آورده است. با این حال یکی از نقاط آسیب پذیری هر مفصل و از جمله مفصل مصنوعی محل حرکت در آن است.
در محلی که دو سطح مفصل بر روی هم حرکت میکنند اصطکاک وجود دارد و این اصطکاک موجب ساییدگی مفصل مصنوعی میشود. در مفاصل مصنوعی جدید از سطوح متحرکی از جنس فلز و سرامیک استفاده میشود. سرامیک یکی از سخت ترین مواد موجود در عالم است.
با این حال حتی فلز و سرامیک هم ساییده میشوند. برتری بزرگ مفصل طبیعی نسبت به مفصل مصنوعی خاصیت خود ترمیمی آن است. غضروف که در سطوح حرکتی مفاصل قرار دارد گرچه نرم است ولی میتواند آسیب های ریزی را که هر روزه در آن ایجاد میشود ترمیم کند در حالیکه این خاصیت در جسم مصنوعی وجود ندارد.
پس با گذشت مدتی از جراحی، تمام مفصل مصنوعی بتدریج دچار سائیدگی wear میشوند.ساییدگی مفصل مصنوعی در محل سایش دو سطح متحرک مفصل مصنوعی است. بطور مثال در مفصل مصنوعی ران هم سر و هم کاسه میتوانند ساییده شوند.
در مفصل مصنوعی ران جنس سر میتواند فلز یا سرامیک باشد و برای کاسه از پلی اتیلن (نوعی پلاستیک) یا سرامیک و یا فلز استفاده میشود. همه این لایه ها ساییده میشوند البته میزان ساییده شدن سرامیک و فلز کمتر از پلاستیک است.
رایج ترین سطوح متحرکی که در مفاصل مصنوعی استفاده میشود فلز و پلی اتیلن (نوعی پلاستیک مقاوم) است. بتدریج و با گذشت چند سال و با حرکت مداوم گوی فلزی، کاسه پلاستیکی بتدریج ساییده شده و از بین میرود.
در سال های اخیر از نوعی از پلی اتیلن بسیار مقاوم استفاده میشود تا ساییدگی مفصل مصنوعی به حداقل رسانده شود. در افراد جوانتر که به نظر میرسد مفصل مصنوعی باید بیش از 30 سال کار کند ترجیح داده میشود تا از سر سرامیکی بر روی کاسه پلی اتیلنی استفاده شود.
در این وضعیت ساییدگی مفصل مصنوعی در کاسه کمتر است. در افراد باز هم جوانتر میتوان هم سر و هم کاسه را از جنس سرامیک یا فلز انتخاب کرد تا میزان ساییدگی مفصل مصنوعی کم شود. با این حال استفاده از این مواد میتواند مشکلات دیگری را بوجود آورد.
بسته به اینکه بیمار چقدر به مفصل مصنوعی فشار وارد کرده و از آن استفاده کند و بسته به جنس مفصل و اینکه تکنیک جراحی چقدر خوب باشد ساییدگی مفصل مصنوعی ممکن است بعد از ده سال یا حتی سی سال به حد قابل توجهی برسد.
در صورت ساییدگی مفصل مصنوعی ممکن است لازم شود قسمت ساییده شده با عمل جراحی مجدد، تعویض گردد. در صورتی که از مواد خوب در ترکیب مفصل مصنوعی استفاده شود و در صورتی که زوایای کارگذاری اجراء مفصل مصنوعی خوب باشند میزان ساییدگی مفصل مصنوعی کم میشود.
پس هم جنس مفصل مصنوعی و هم تکنیک درست کارگذاری آن میتوانند در سرعت و میزان سایش آن تاثیر گذار باشند.
پزشک معالج قبل از جراحی تعویض مفصل ران با در نظر گرفتن تمامی شرایط موجود سعی میکند مناسب ترین لایه سر و کاسه را برای بیمارش انتخاب کند تا میزان سایش در محل حرکت سر بر روی کاسه حداقل باشد.
بیماران مبتلا به ساییدگی مفصل مصنوعی می توانند برای درمان ساییدگی مفصل مصنوعی خود به بهترین مرکز جامع ارتوپدی و فوق تخصص زانو در تهران (دکتر وریانی) مراجعه کرده واز بهترین و جدید ترین و پیشرفته ترین روش های درمانی این مرکز استفاده کنند.
-
اطلاعات بیشتر….
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با هر کدام از مقاله های زیر بر روی آن ها کلیک کرده ومقاله موردنظر را مطالعه کنید.
پیشگیری از عفونت مفصل مصنوعی
شکستگی در اطراف مفصل مصنوعی ران و درمان آن
خورده شدن استخوان در اطراف مفصل مصنوعی
منبع:ایران ارتوپد
