زانو مفصلي است كه غير از حركت باز و بسته شدن داراي حركات خفيف چرخش به داخل و خارج نيز مي باشد در تشكيل و نگهداري مفصل زانو, استخوانها , رباطها و غضروف هايي شركت دارند كه به اختصار آين ساختارها و عملكرد آن ها را توضيح مي دهيم
استخوانها
– سه استخوان در تشكيل مفصل زانو شركت دارند.
– در بالا استخوان ران و در پائين استخوان درشت ني و در جلو استخوان كشكك در تشكيل مفصل زانو شركت مي كنند.
– استخوان نازك ني در تشكيل مفصل زانو شركت ندارند اما درست در مجاورت بخش خارجي مفصل زانو قرار دارد.
رباطها
– رباط ها باندهاي فيبري هستند كه دو استخوان را بهم ارتباط و متصل مي كنند.
– زانو�4 رباط مهم دارد كه اين�4 رباط استخوان ران را به استخوان درشت ني محكم متصل مي كنند و پايداري استاتيك مفصل زانو را تامين مي كنند.
– رباطهاي صليبي قدامي و خلفي سبب پايداري مفصل زانو در حركات به سمت جلو و عقب و ضربات در اين جهات و نيز پايداري مفصل زانو در برابر حركات چرخشي اعمال شده به زانو مي شوند.
– رباطهاي جانبي داخلي و خارجي كه در طرفين زانو قرار دارند هم سبب پايداري مفصل زانو در برابر اعمال نيرو به سمت خارج و داخل زانو مي شوند.
تاندونها:تاندونها عضلات را به استخوان اتصال مي دهند.
– تاندون عضله چهار سر راني ( جلوي ران ) -� در پائين در جلوي مفصل زانو به استخوان كشكك اتصال مي يابد و ادامه آن در پائين كشكك به استخوان درشت ني اتصال مي يابد. عمل عضله چهار سر راني باز كردن زانو مي باشد
غضروفها
– به ساختمانهاي غضروفي زانو منيسك مي گوئيم كه در بين دو استخوان درشت ني و ران قرار دارند و سبب افزايش سطح تماس در استخوان فوق و افزايش پايداري مفصل زانو مي شوند
بورسها
– بورس يك كيسه كوچك حاوي مايع است كه سبب تسهيل حركات مفصلي مي شوند.
– زانو سه بورس دارد كه عبارتند از : بورس كشكك ( جلوي كشكك و زير پوست ) و بورس زير كشكك و بورس غازي (Anserine) كه در سمت داخل زانو حدود2 �اينچ زير مفصل زانو قرار دارد.
توجه:همواره بايد توجه داشت كه دردي كه در زانو احساس مي شود مي تواند ناشي از درد واقعي زانو باشد يا يك درد ارجاعي از ناحيه كمر, ران و يا مچ پا باشد.
علل درد مزمن زانو
آرتروز
– تعريف : به تخريب غضروف مفصلي زانو آرتروز زانو مي گويند. در فرم شديد اين بيماري منيسك ها كه غضروفي اند بطور كامل از بين مي روند و در استخوان ران و درشت ني به يكديگر سايش پيدا مي كنند.
– نشانه ها : آرتروز زانو سبب درد مزمن زانو مي شود كه با فعاليت زانو اين درد تشديد مي گردد.- درمان : هدف از درمان در آرتروز كنترل درد است كه مي تواند با تقويت عضلات حول مفصل زانو يا استفاده از داروهاي ضد درد و در موارد شديد تعويض مفصل زانو انجام گيرد.
بورسيت
– تعريف : در نتيجه ضربات, عفونت و استفاده مكرر از زانو بصورتي كه زانو به زمين فشرده شود مي تواند منجر به التهاب بورس هاي زانو شود.
– نشانه ها : شايعترين بورسي كه دچار التهاب مي شود بورس جلوي كشكك است كه در افرادي كه زياد زانو مي زنند مثل خدمتكاران يا آنها كه زياد فرش مي شويند ديده مي شود و منجر به درد جلوي زانو و التهاب و قرمزي مي شود. همچنين التهاب بورس غازي كه در زير و داخل مفصل زانو قرار دارد در افراد چاق و زنان شايعتر است و سبب درد� قسمت داخل و پائين زانو بخصوص در شب و در هنگام خم شدن زانو مي شود.
– درمان : درمان بر پايه اصول اوليه مراقبتي شامل بالا نگه داشتن, استراحت, فشار موضعي و يخ درماني است و گاهي هم از داروهاي ضد درد غير استروئيدي ( ايبوبروفن و استامينوفن ) استفاده مي شود. در موارد شديد گاهي از تزريق كورتون به داخل بورس استفاده مي شود
عفونت
– تعريف : ورود عامل عفوني ( معمولاً باكتري ) به فضاي مفصلي را گويند كه سبب ايجاد عفونت زانو مي شود.
– نشانه ها : درد شديد زانو بهمراه تورم و قرمزي آن. همچنين اغلب فرد دچار تب و گاهي دچار لرز مي شود.
– درمان : شامل تجويز آتني بيوتيك براي از بين بردن عامل بيماري و گاهي تخليه با سوزن مايع مفصلي است.
كندرومالاسي كشكك ( نرمي غضروفي ) :
– تعريف : سايش كشكك به قسمت داخلي يا خارجي انتهاي تحتاني ران كه موجب فشار به غضروف سطح داخلي كشكك و آسيب به آن شود.
– علائم : اين عارضه بيشتر در خانمهاي جوان و نيز در ورزشكاران از هر دو جنس رخ مي دهد. سايش مداوم سطوح مفصلي بين كشكك و ران سبب التهاب و تخريب غضروف مفصلي مي شود كه سبب درد همراه با فعاليت و درد بدنبال شستن طولاني در زانو مي شود.
– درمان : در موارد خفيف با اصول اوليه درمان ( استراحت, يخ درماني, بالا نگه داشتن و فشار موضعي ) و استفاده از داروهاي ضد التهابي درمان صورت مي گيرد همچنين تقويت عضله چهار سر راني در جلوي ران مي تواند آنرا بهبود بخشد
زانو پرش كاران
– تعريف : به التهاب تاندون عضله�4 سر در يكي از اين�3 نقطه : بالاي كشكك, درست زير كشكك و در محل اتصال به درشت ني مي گوئيم مدت نامگذاري به عنوان زانوي پرش كاران اين است كه اين آسيب عمدتاً در ورزشهاي پرش و در واليبال و بسكتبال رخ مي دهد.
– نشانه ها: دردي موضعي كه با پرش بدتر مي شود و با استراحت بهبود مي يابد يا كمتر مي شود.( بخاطر فشار روي فيبرهاي تاندوني هنگام پرش )
– درمان : اساس درمان بر پايه يخ درماني, استراحت و داروهاي ضد التهابي است. بعد از كنترل درد بايد تقويت عضلات چهار سر راني و عضلات پشت ران صورت گيرد.
برخورد با آسيب هاي زانو
در هر آسيب زانو اولين امري كه رخ مي دهد بوجود آمدن التهاب است. كه اين التهاب منجر به درد و تورم و كاهش توانايي حركت مفصل زانو خواهد شد. شكستن اين سيكل التهابي مي تواند منجر به تسريع بهبودي و كاهش درد شود
منبع:کلینیک امید
