بدون شک مهمترین قسمت درمان شکستگی ها بازپروری Rehabilitation آن ها است. در اغلب شکستگی ها نیازی به جااندازی وجود ندارد. در اغلب شکستگی ها نیازی به بیحرکت کردن وجود ندارد ولی در همه شکستگی ها باید بازپروری انجام شود و نتیجه درمان بطور مستفیم متاثر از نتیج بازپروری است.
بازپروری یا فیزیوتراپی شکستگی استخوان
مرحله بازپروری بلافاصله پس از شروع درمان شکستگی استخوان آغاز میشود. هدف از بازپروری دو چیز است. اول اینکه کارآیی اندام را تا حد ممکن حفظ کنیم و مانع از کاهش کارآیی آن در طول مدت درمان شویم و دوم اینکه وقتی شکستگی استخوان در حال جوش خوردن است سعی کنیم کارآیی از دست رفته آنرا به آن برگردانده و کارکرد Function آنرا به وضعیت قبل از شکستگی استخوان برگردانیم. برای بازپروری، بیمار باید تحت نظر یک فیزیوتراپ کارآزموده باشد مگر در شکستگی های جزئی که با آموزش، خود بیمار میتواند اقدامات مورد نیاز را انجام دهد. نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه داشت نحوه انجام فیزیوتراپی است.
متاسفانه در بیشتر کلینیک های فیزیوتراپی اقداماتی که برای بیماران انجام میشود منحصر میشود به متصل کردن دستگاه هایی به بدن بیمار برای گرم کردن موضع درد و یا دادن تحریک الکتریکی به اندام. این روش ها گرچه میتوانند مفید باشند ولی قسمت بسیار کوچکی از بازپروری را تشکیل میدهند. مهمترین قسمت بازپروری که زیر نظر یک متخصص فیزیوتراپی انجام میشود انجام انقباضات عضلانی، حرکات اندام و نرمش های لازم است. متخصص فیزیوتراپ این حرکات را به بیمار آموزش داده و آنها را در کلینیک فیزیوتراپی انجام میدهد ولی قسمت اعظم کار باید به توسط خود بیمار و در منزل انجام شود.
اشتباه ترین فکر که در اکثر بیماران وجود دارد اینست که بازپروری را متخصص فیزیوتراپی و در کلینیک فیزیوتراپی انجام میدهند. این فکر مطلقا اشتباه بوده و پیروی از آن موجب مشکلات جبران ناپذیری برای بیمار میشود. قسمت عمده بازپروری، انجام حرکات و نرمش های مخصوص است و وظیفه متخصص فیزیوتراپی آموزش آنها به بیمار بوده و وظیفه بیمار انجام آن نرمش ها بطور مکرر و مداوم در منزل است. تنها انجام مداوم نرمش ها است که میتواند تضمین کننده یک بازپروری مناسب و بدست آوردن یک نتیجه مناسب از درمان شکستگی استخوان باشد.
بیمار باید از اندام درمان شده اش مانند قبل از شکستگی استخوان استفاده کرده و آن را در فعالیتهای روزمره بکار گیرد مگر کارهای خاصی که پزشک آنها را ممنوع کرده باشد.
فیزیوتراپی بعد از درمان بسته شکستگی استخوان
وقتی برای درمان شکستگی استخوان از گچ یا آتل استفاده شده است بیمار باید مفاصلی را که خارج از گچ قرار دارند بطور مرتب حرکت دهد. بطور مثال اگر برای شکستگی مچ دست از گچ استفاده شده و فسمت پایینی گچ تا کف دست کشیده شده است بیمار باید در طول روز بطور مرتب تمامی مفاصل انگشتان دستش را حرکت داده و انگشتان خود را مرتبا باز و بسته کند.
مفاصلی که در داخل گچ بیحرکت شده اند تا موقعی که در گچ هستند قابل حرکت دادن نیستند ولی بیمار میتواند عضلات زیر گچ را بدون حرکت دادن مفاصل بطور مرتب منقبض و منبسط کند. به این نوع انقباضات عضلات انقباض ایزمتریک Isometric contraction میگویند و انجام آنها برای حفظ قدرت عضلات حیاتی است.
فیزیوتراپی بعد از درمان باز شکستگی استخوان
به تدریج که حرکات مفصل به وضعیت مطلوبی رسید بیمار با اضافه کردن وزنه هایی به اندام، سعی در انجام نرمش هایی برای افزایش قدرت عضلات اطراف شکستگی میکند. هرچه قدرت عضلات اطراف شکستگی بیشتر باشند شکستگی استخوان زودتر جوش میخورد.
منبع:ایران ارتوپد
