آرتروز به این معناست كه ستون مفصلی كاملا صاف و صیقلی زانو،دچار تخریب و ناصافی می‌شود و فرد احساس درد می‌كند.در مراحل اولیه این بیماری، می‌توان با تغییر روش زندگی،كاهش وزن،عدم انجام ورزش‌هایی كه به زانو فشار می‌آورد درد را كاهش داد،چرا كه بالا رفتن از پله و یا سربالایی 4 برابر وزن و پیمودن سرپایینی و پایین آمدن از پله،چیزی حدود 7برابر وزن، به زانو فشار وارد می‌كند.
جراحی زانو،در مواقعی كه درد بسیار شدید و پیشرفته است و سطوح مفصل بسیار ناصاف شده است،زانو مورد عمل جراحی قرار می‌گیرد و كشكك بیمار با سطوح فلزی صیقلی تعویض می‌شود.معمولا تعویض مفصل در سنین بالا صورت می‌گیرد و در مواقع استثنایی،از برخی پروتزها برای جوانان استفاده می‌شود.
آمار نشان می‌دهد كه در فرهنگ جامعه ما،كاربرد مفصل مصنوعی آنچنان پذیرفته نیست و ترجیح این عمل در سنین بالاست،بیشترین علت تعویض مفصل زانو،دردهای بسیار شدید است كه به خاطر به دست آوردن دوباره <حركت> و نه به خاطر <زیبایی>،صورت می‌گیرد.گاهی افراد دچار آرتروز، زانوهایشان تغییر شكل داده و به شكل پرانتزی درمی‌آیند كه اگر پزشك در طول 6 الی 7 ماه متوجه پرانتزی‌شدن بیشتر پاهای بیمار شود،پیشنهاد عمل جراحی می‌دهد،علت نیز این است كه در صورت پیشرفت زیاد این عارضه،تعویض مفصل زانو بسیار مشكل‌تر از قبل خواهد شد و پزشك نیز مجبور است بنا بر ضرورت از انواع پروتزی كه درجه حركت آن در جهات مختلف كمتر است،استفاده كند.
مستعدین آرتروز
این عارضه به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود،عده‌ای به شكل فامیلی دچار آن می‌شوند و علاوه بر زانو،مفاصل دیگرشان نیز درگیر می‌شود.قابل ذكر است كه این عارضه از 35 الی 40 سالگی شروع می‌شود و بتدریج در سنین بالاتر،فرد را درگیر می‌كند و به دلیل این كه به صورت آرام و تدریجی پیشرفت می‌كند،به آن آرتروز اولیه گفته می‌شود. یكی از عوامل به وجود آمدن آرتروز ثانویه را شكستگی داخل مفصلی زانو است.
بدی راستای اندام تحتانی (پاهای پرانتزی) باعث می‌شود نیرو بین دو طرف زانو تقسیم نشود و یك قسمت از زانو (قسمت داخلی) دچار آرتروز شود كه بعدها تمام زانو را گرفتار می‌كند.به همین دلیل در بسیاری از مواقع به افراد جوانی كه پاهای پرانتزی دارند،توصیه می‌شود هرچه سریع‌تر پاهای خود را اصلاح كنند تا از بروز زودرس آرتروز جلوگیری به عمل آید.در این عمل، استخوان از محل مورد نظر شكسته شده و پس از اصلاح زاویه، جهت جوش،آماده می‌شود.
افرادی كه در سنین كودكی و جوانی،سابقه عفونت مفصل زانو دارند،این عارضه برایشان اورژانس ارتوپدی محسوب می‌شود؛به این معنا كه اگر به عفونت رسیدگی نشود،چرك داخل زانو جمع خواهد شد و سطح مفصلی در عرض 5 روز تخریب خواهد شد كه طبعا اگر غضروف تخریب شود،این فرد مستعد آرتروز زودرس در آینده خواهد شد،بنابراین افرادی (بخصوص كودكان) كه از بیماری عفونی زانو رنج می‌برند،بیش از سایرین مستعد این بیماری خواهند بود.
ایجاد بیماری‌های عفونی در نوزادان می‌تواند سبب شود عفونت از طریق خون وارد مفاصل دیگری همچون لگن، زانو و… شود كه در این صورت باید محل عفونی شده هرچه سریع‌تر باز شود و با شستشو،چرك‌زدایی شود و آنتی‌بیوتیك دریافت كند.افرادی هم كه دارای اضافه وزن هستند نیز می‌توانند با كاهش وزن خود از فشار بیش از حد به زانو جلوگیری كنند.
شایع‌ترین علائم آرتروز درد است و با انجام رادیوگرافی،عكس و مشاهده تغییرات مفصلی،می‌توان بیماری را تشخیص داد و با تجویز داروهای ضدالتهاب،درد را تا حدود زیادی التیام داد. اگر فردی كه با داروهای ضدالتهاب،دردش تسكین داده شده است،به زانویش بیش از اندازه فشار وارد كند،در واقع دچار وضعیتی بدتر خواهد شد؛چرا كه با علم به این كه از مشكل زانوی خود آگاهی دارد،ناپرهیزی را نیز پیشه خود كرده است.
با توجه به تمهیدات وزارت بهداشت،قیمت پروتز در كشور ما نسبت به سایر كشورها،بالا نیست ولی با این حال برای عامه مردم گران و هزینه‌زاست و شركت‌های بیمه‌ای تعویض مفصل زانو را جزو جراحی‌های زیبایی محسوب می‌كنند؛در صورتی كه فردی با 65 سال سن،از درد شدید زانوانش و برای بالا بردن سطح كیفیت زندگی تن به این عمل جراحی می‌دهد.
