آرتروز جزو بیماری هایی است که با فرآیند پیری مرتبط است. یعنی در طول زمان مفاصل بدن مشمول پیری و به آرتروز مبتلا می شود. در واقع آرتروز پیری زودرس مفاصل است. در ستون فقرات پس از آرتروز کمر آرتروز مهره های گردن شایع تر است. تمام کسانی که گردن خود را به مدت طولانی در وضعیت خاصی قرار می دهند در معرض ابتلا به اآرتروز گردن قرار دارند.
کسانی که طولانی مدت با رایانه کار می کنند، خیاط ها، بناها، پزشکان جراحی که ساعت ها با گردن خمیده مشغول جراحی هستند، کسانی که با سطح بالاتر از بدن خود کار دارند و دایم مجبورند سرشان را بالا نگه دارند در واقع فشار زیادی روی گردن خود می آورند. همین طور کسانی که قالی بافی می کنند در معرض ابتلا به آرتروز گردن قرار دارند.
علایم آرتروز گردن
آرتروز گردن ۳ دسته علامت مشخص دارد که ممکن است فرد هر ۳ علامت را با هم و یا فقط یکی از این علایم را گزارش کند. اولین علامت آرتروز گردن، دردهای موضعی گردن است و ممکن است در این حالت درد قاعده جمجمه نیز وجود داشته باشد که اغلب با حرکت دادن گردن تشدید می شود. دسته دوم، علایم ریشه عصبی است که در دست ها پیدا می شود. بیمار اغلب از درد بازو و شانه شکایت می کند و در انگشتان دست احساس خواب رفتگی یا مورمور می کند و آخرین دسته از علایم که توسط برخی بیماران گزارش می شود درد ناشی از فشار روی نخاع است که پزشک حساسیت بیشتری نسبت به آن نشان می دهد.
در مراحل اولیه بیمار مبتلا به آرتروز گردن از این که دست خطش بد شده شکایت دارد و می گوید نمی تواند مثل گذشته خوش خط باشد. بعضی می گویند نمی توانند به صورت طبیعی راه بروند و گاهی تلوتلو می خورند و برخی هم در لباس پوشیدن دچار مشکل می شوند و می گویند نمی توانند دکمه های لباسشان را ببندند. به عبارتی فرد نمی تواند مثل سابق در کارهای خود مستقل باشد.
این علایم در واقع ناشی از فشار روی نخاع گردنی است و در مراحل شدید بیمار کنترل ادرار و مدفوع خود را از دست می دهد و در راه رفتن دچار مشکل می شود. با سفتی عضلات پا رو به رو می شود و در نهایت ممکن است ویلچرنشین شود. فراموش نکنید که این علایم در موارد شدید آرتروز گردن بروز می کند و ۹۰ درصد مراجعه کنندگان عملا به این مراحل نمی رسند.
تشخیص و درمان آرتروز گردن
معاینه و شرح حال بیمار کمک زیادی به تشخیص بیماری آرتروز گردن می کند آرتروز گردن بیمار میانسالی را که مدت هاست درد دارد و گاهی دردش کم و گاهی زیاد است می توان از طریق بالینی تشخیص داد. به جز این اغلب از روش های تصویربرداری استفاده می شود که رادیوگرافی ساده بهترین آن است و آرتروز گردن به این شیوه به راحتی قابل تشخیص است.
اگر بیمار مبتلا به آرتروز گردن در معاینه علایم خطر ندارد یا آرتروز گردن ساده دارد می توان با داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل بروفن، ایندومتاسین، دیکلوفناک به همراه فیزیوتراپی و تغییر روش زندگی، بیماری را کنترل کرد. تقویت عضلات گردن با آموزش حرکات ورزشی به بیمار، کم کردن ساعت کاری که طی آن فشار زیادی به گردن وارد می شود و یا افزایش زمان استراحت بین ساعات کار برای کاهش فشار روی مهره های گردن درباره این بیماران ضروری است و نمی توان توقع داشت فقط با مصرف دارو، علایم خود به خود رفع شود.
در بسیاری از موارد تغییر روش زندگی بسیار مهم تر از مصرف داروست و به بیمار کمک بیشتری می کند اما متاسفانه گاهی بیماران به دنبال داروی خارجی نایاب و گران هستند تا با مصرف آن بهبود پیدا کنند. در صورتی که برای درمان بیماری های مفصلی مثل آرتروز زانو و یا آرتروز گردن تغییر روش زندگی و اصلاح رفتارهای نادرست یک اصل است زیرا انجام ورزش و تغییر روش زندگی باعث کاهش فشار به مهره های آسیب دیده می شود و علایم بیماری آرتروز گردن را بهبود می دهد.
در ناحیه گردن ۷ مهره وجود دارد و مهره های تحتانی گردن که حرکت بیشتری دارد بیشتر تحت فشار قرار می گیرد و در معرض آرتروز قرار دارد، نکته این جاست که اغلب بیماران یعنی حدود ۹۵ درصد آن ها با همین اقداماتی که ذکر کردیم بهبود پیدا می کنند و فقط درباره ۵ درصد مبتلایان پزشک در مراحل درمان آرتروز گردن، مجبور به انجام عمل جراحی می شود.خبر خوب دیگر این است که اعمال جراحی مربوط به آرتروز گردن در بین اعمال ارتوپدی بهترین نتیجه را می دهد. البته هیچ عمل جراحی تضمینی نیست و ممکن است عوارضی داشته باشد.
روش های پیشگیری از آرتروز گردن
همیشه پیشگیری از آرتروز گردن بهتر از درمان آرتروز گردن است . بیشترین سفارش ما به این دسته از افراد این است که نباید در درازمدت گردنشان را تحت فشار قرار دهند. به طور معمول کاربران رایانه زمان را به هنگام کار از دست می دهند و متوجه گذشت زمان نمی شوند بنابراین بهتر است هرچند دقیقه به خودشان حرکتی بدهند، به سر و گردن خود کمی استراحت دهند، سعی کنند با تقویت عضلات گردنی مانع بروز دردگردن شوند.
توجه داشته باشید که این افراد در طولانی مدت در معرض ابتلا به پیری زودرس مفصلی قرار می گیرند و این عارضه درمانی ندارد بنابراین بهترین راه پیشگیری از آرتروز گردن این است که استراحت کوتاه در ساعات کار را به تناسب در برنامه خود داشته باشند و گاهی محل صفحه کلید، نمایشگر و صندلی خود را تغییر دهند.
ممکن است افراد در حین مطالعه کردن و تماشای تلویزیون سر خود را بالا بگیرند. در این وضعیت فشاری که به ماهیچه ها وارد می شود ممکن است باعث انقباض آن ها و بروز درد در ناحیه گردن شود. هم چنین لوازم خانگی و وسایلی که به طور دایمی و منظم استفاده می شود نباید در قفسه هایی بالاتر از سطح بدن گذاشته شود بلکه بهتر است در جایی که به راحتی قابل دسترس است، قرار بگیرد تا برای برداشتن آن ها به مهره های گردنی فشار وارد نیاید.هم چنین به هنگام استراحت بهتر است از بالش هایی استفاده شود که فرد روی آن راحت است چرا که قانون خاصی در خصوص بالش به هنگام خواب و استراحت وجود ندارد و تجربه می تواند به فرد در این خصوص کمک کند.
منبع:افتاب.همشهری.جام جم
