مفصل محلی است که دو استخوان در کنار یکدیگر قرار گرفته و در آن محل نسبت به هم حرکت دارند. بیشترین حرکتی که مفاصل دارند بصورت زاویه دار شدن امتداد طولی دو مفصل است. البته در بعضی مفاصل استخوان ها میتوانند روی یکدیگر مختصری هم بلغزند و جابجا شوند.
وقتی ضربه ایکه به مفصل وارد میشود آنقدر شدید است که موجب پارگی وسیع لیگامان ها و کپسول مفصلی میشود، دررفتگی مفصل بوجود میاید.در دررفتگی مفصل بر اثر نیروهای وارده به اندام سطوحی که مفصل را تشکیل میدهند طوری جابجا میشوند که دیگر در تماس با یکدیگر نیستند. در این حال میگوییم مفصل دچار دررفتگی مفصل Dislocation شده است. در نیمه دررفتگی مفصل سطوح مفصلی به نحوی جابجا میشوند که کاملا در مقابل یکدیگر قرار نگرفته اند ولی با این حال همچنان با هم در تماس هستند.
نیمه دررفتگی مفصل Subluxation وضعیتی مابین دررفتگی مفصل کامل و وضعیت طبیعی است. دررفتگی مفصل یا نیمه دررفتگی مفصل ممکن است مادرزادی باشد، ممکن است براثر ضربه یا عفونت ایجاد شود، ممکن است در طول زندگی فرد بطور مکرر ایجاد شود و یا ممکن است بیمار بتواند بطور ارادی مفصل خود را دچار دررفتگی کند.
تشخیص دررفتگی مفصل
در مواردی که پزشک به وجود دررفتگی مفصل مشکوک است برای تشخیص دررفتگی مفصل از رادیوگرافی استفاده میکند. بسیار مهم است که دو تصویر رادیوگرافی رخ و نیمرخ از مفصل تهیه شوند چون گاهی دررفتگی مفصل در یک تصویر دیده نشده و خود را پنهان میکند ولی در تصویر دیگر دیده میشود. همیشه بعد از جااندازی مفصل باید مجددا از مفصل رادیوگرافی انجام شود تا نه تنها از جاافتادن درست دررفتگی مفصل اطمینان حاصل شود بلکه شکستگی های احتمالی که ممکن است همراه با دررفتگی مفصل ایجاد شده باشند و در عکس قبل از جااندازی به دلایلی دیده نشده باشند، تشخیص داده شوند.
نامگذاری نوع دررفتگی مفصل برحسب جهت جابجا شدن استخوان پایینی نسبت به استخوان بالایی است مثلا در دررفتگی مفصل ران اگر سر استخوان ران به جلوی استابولوم برود به آن دررفتگی قدامی (جلویی) مفصل ران میگویند یا وقتی در دررفتگی شانه سر استخوان بازو به پشت حفره گلنوئید میرود به آن دررفتگی خلفی (پشتی) مفصل شانه میگویند.
تشخیص نیمه دررفتگی مفصل مشکل است و معمولا نیاز به استفاده از رادیوگرافی دارد. در دررفتگی مفصل احتمال آسیب رسیدن به عروق و اعصاب اطراف مفصل زیاد است. در این مواقع پزشک معالج با دقت وضعیت عروقی و عصبی اندام آسیب دیده را معاینه میکند.
چگونگی ایجاد دررفتگی مفصل
عواملی که موجب دررفتگی مفصل میشود این دو استخوان در کنار یکدیگر باقی بمانند را عوامل پایداری آن مفصل مینامند. این عوامل متعددند و هر کدام از آنها ممکن است در یک مفصل اهمیت بیشتری داشته باشد. مهمترین این عوامل عبارتند از
- شکل استخوان ها. مثلا در مفصل ران یک طرف بصورت یک کاسه عمیق و طرف دیگر بصورت کره است. قرار گرفتن ایندو در داخل هم موجب پایداری مفصل میشود
- لیگامان ها. نوارهای بافتی محکم و قابل انعطافی هستند که از یک سر به یک استخوان و از سر دیگر به استخوان دیگری که مفصل را تشکیل میدهد متصل میشود. اتصال لیگامان به نقاط خاصی از استخوان های دو طرف مفصل فقط اجازه حرکت در جهات مشخصی را به مفصل میدهد و مفصل در جهات دیگر نمیتواند حرکت کند. مفاصل زانو و انگشتان برای حفظ پایداری خود بیشتر به لیگامان ها وابسته اند.
- عضلات اطراف مفصل اطراف آنرا گرفته و مانع حرکات نابجا در آن میشوند. قسمت زیادی از پایداری مفصل شانه به علت عضلات اطراف آن است.
- فشار اتمسفر بیش از فشار مایعی است که بین دو استخوان تشکیل دهنده مفصل است و به این ترتیب در حفظ پایداری مفصل موثر است.
-
اطلاعات بیشتر….
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با هر کدام از مقاله های زیر بر روی آن ها کلیک کرده ومقاله موردنظر را مطالعه کنید
