پوکی استخوان :تشخیص

پوکی استخوان یا اسم علمی آن استئوپروز (Osteoporosis) به معنی پوک شدن یا نازک شدن استخوان به هر علتی می باشد و در اکثر افراد سالخورده دیده می شود. از دست رفتن استخوان با افزایش سن یک پدیده کلی می باشد، اما وقتی که توده استخوانی به حدی مقدارش کم می شود که احتمال بروز شکستگی استخوان ایجاد می شود، یک بیماری تلقی می شود.

پوکی استخوان شایع ترین بیماری متابولیک استخوان است. در افراد جوان و سالم، استخوان ها قوی هستند و فقط وقتی که با یک ضربه شدید برخورد می کنند دچار شکستگی می شوند (مثلاً در تصادف اتومبیل). با افزایش سن و در بعضی بیماریها، استخوان ها نازکتر می شوند و در نتیجه آنقدر ضعیف می گردند که به آسانی دچار شکستگی می شوند. این شکستگی های شکننده، علامت بارز پوکی استخوان هستند و به  خصوص در  استخوان های مچ دست ،  ستون فقرات و گردن، استخوان ران  دیده می شوند.خطر بروز شکستگی استخوان بر اثر پوکی استخوان  با افزایش  سن زیاد می گردد .

• سن افراد مبتلا

پوکی استخوان در سن 80 سالگی می توان انتظار داشت که از 3 خانم یک نفر و از هر 5 آقا یک نفر دچار شکستگی های ستون فقرات شود. بنابراین شیوع آن در خانم ها بیشتر است. در طی 50 سال گذشته با پیشرفت بهداشت، مردم جهان طول عمر بیشتری پیدا کرده اند و در نتیجه تعداد افراد سالخورده جهان افزایش یافته است. به همین علت تعداد شکستگی های استخوان بر اثر پوکی استخوان هم دو برابر یا بیشتر شده است.

استخوان یک ساختمان زنده است که پروتئین زا  و مواد معدنی تشکیل شده است و به طور مداوم تخریب شده و دوباره ساخته می شود. پوکی استخوان معمولاً یک فرآیند طبیعی افزایش سن و پیری است به طوری که میزان تخریب استخوان افزایش یافته و سرعت دوباره سازی و جایگزین کردن استخوان جدید به جای استخوان تخریب شده کاهش می یابد. پوکی استخوان باعث می شود که استخوان نازک و شکننده شود. در طی کودکی و نوجوانی، استخوان ها نه تنها رشد می کنند بلکه به قدرت آنها هم افزوده می شوند. تا حدود سن 25 سالگی، مقدار استخوان در اسکلت به حداکثر مقدار خود می رسد.

این حداکثر مقدار استخوان در افراد مختلف متفاوت است و معمولاً پوکی استخوان در مردها بیشتر از خانم ها است. در هر شخصی بروز آن بستگی به عواملی مثل سن، جنس، نژاد و فعالیت فیزیکی دارد. خطر ابتلا به پوکی استخوان در افرادی که از نظر ژنتیکی دارای اسکلت بندی کوچکتری هستند، بیشتر است. همچنین در خانم هایی که مادرشان در سنین پیری دچار شکستگی گردن استخوان ران شده اند، دو برابر سایر افراد سالم احتمال شکستگی گردن استخوان ران را در آینده خواهند داشت.

• تشخیص

از آنجایی که بیماری پوکی استخوان قابل پیش گیری است، اهمیت زیادی دارد که هر چه سریع تر آن را در افراد تشخیص بدهیم. تشخیص آن معمولاً به دنبال یک شکستگی بالینی حاد یا انجام تست تراکم استخوان مسجل می شود.

رادیوگرافی ها می توانند شکستگی فشاری مهره ها را نشان دهند، ولی شواهد پرتونگاری کاهش توده استخوانی تا هنگامی که 30% از توده استخوان تحلیل نرفته، ایجاد نمی شود. عکس های پرتونگاری شاخص خوبی برای تشخیص پوکی استخوان نیستند، زیرا نفوذ کم یا بیش از حد اشعه در فیلم عکاسی روی کیفیت آن تأثیر می گذارد، از این رو رادیوگرافی ها راهنماهای خوبی برای پی بردن به استئوپروز نیستند و غالباً تشخیص بر اساس سنجش تراکم مواد معدنی استخوان مسجل می گردد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با هر کدام از مقاله های زیر بر روی آن ها کلیک کرده ومقاله موردنظر را مطالعه کنید.

درمان و پیشگیری از پوکی استخوان

  پیشگیری از پوکی استخوان و عوامل آن