تعویض مفصل شانه یا آرتروپلاستی شانه shoulder arthroplasty نوعی عمل جراحی است که در آن سر استخوان بازو به تنهایی یا همراه با حفره گلنوئید با یک مفصل مصنوعی جایگزین میگردد. این نوع عمل جراحی به فراوانی اعمال جراحی تعویض مفصل زانو و یا تعویض مفصل ران انجام نمیشود با این حال وقتی تخریب مفصل شانه منجر به درد شدید تعویض مفصل شانه شود این نوع جراحی میتواند در کاهش شدت درد کمک زیاید به بیمار کند.
علل و دلایل
وقتی که مفصل شانه به عللی آنقدر خراب میشود که درد و محدودیت ناشی از آن مانع از انجام فعالیت های معمول روزمره شده و تمام درمان های دیگر ناموفق میشوند میتوان از عمل جراحی تعویض مفصل شانه به عنوان آخرین مرحله استفاده کرد.تخریب مفصل معمولا با آسیب شدید غضروف شروع شده و ممکن است موجب آسیب شدید استخوان هم بشود.
شایع ترین علت آسیب مفصلی که منجر به عمل شانه می شود آرتروز یا ساییدگی مفصلی است.آرتروز مفصل شانه معمولا بدنبال شکستگی های مفصلی ایجاد میشوند. بد جوش خوردن، جوش نخوردن و یا سیاه شدن سر استخوان بازو بدنبال شکستگی میتوانند موجب تسریع در روند آرتروز و ساییدگی مفصل شانه شوند. بعضی دیگر از انواع آرتریت مانند بعضی روماتیسم ها هم میتوانند موجب تخریب شدید مفصل شانه شوند.
عوارض
-
عـفــونـت
عفونت مفصل مصنوعی شانه ممکن است براثر ورود میکروب در حین جراحی به درون بافت های محل عمل ایجاد شود. در این موارد چند هفته تا چند ماه بعد از جراحی تعویض مفصل شانه علائم و نشانه های عفونت مانند درد، تورم شانه، ترشح از محل عمل جراحی و یا تب ایجاد میشود.
در مواردی دیگر ممکن است میکروب مدت ها بعد از جراحی تعویض مفصل شانه از یک منشا عفونی دیگر در بدن و از راه جریان خون خود را به مفصل مصنوعی رسانده و آن را عفونی کند. بنابراین در بیمارانی که تعویض مفصل شانه دارند باید بسیار مراقب بود تا اولا قبل از جراحی تمام کانون های عفونی احتمالی در بدن ریشه کن شوند و ثانیا بعدا هم عفونتی ایجاد نشود. این بیماران بعد از جراحی هر وقت نیاز به کار دندانپزشکی و یا آندوسکوپی داشته باشند باید آنتی بیوتیک مصرف کنند. همچنین با ظهور اولین علائم عفونت در بدن این بیماران باید به سرعت نسبت به درمان آن اقدام شود
در صورت بروز عفونت در مفصل مصنوعی شانه درمان آن نیازمند استفاده از آنتی بیوتیک است و در غالب اوقات عفونت ریشه کن نمیشود مگر اینکه کل مفصل مصنوعی از شانه بیمار خارج شود.
-
لـق شـدن مـفـصـل مـصـنـوعــی
اتصال مفاصل مصنوعی شانه به استخوان معمولا بعد از مدتی شل شده و مفصل مصنوعی لق میشود. در این موارد بیمار دچار درد در مفصل شانه شده و درمان آن عوض کردن مفصل مصنوعی لق شده با یک مفصل دیگر است. مفاصل مصنوعی شانه معمولا زودتر از مفاصل مصنوعی زانو و ران لق میشوند.
-
دررفـتــگــــــــی
همانطور که مفصل طبیعی شانه احتمال دررفتگی دارد این احتمال در مفصل مصنوعی هم وجود دارد ، البته این احتمال بیشتر است. در صورتی که مفصل مصنوعی شانه بیش از یک بار در برود باید عوض شود .
-
آسـیــب بـه عــروق و اعــصـــاب شــانـه
عروق و اعصاب شانه به محل جراحی بسیار نزدیک هستند و احتمال آسیب دیده آنها در حین عمل وجود دارد. آسیب اعصاب معمولا بر اثر کشیده شدن آنها در حین جراحی است. در این موارد آسیب معمولا موقتی است. البته ممکن است عروق و اعصاب آسیب دائمی هم ببینند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با هر کدام از مقاله های زیر بر روی آن ها کلیک کرده ومقاله موردنظر را مطالعه کنید.
درمان و علائم آرتروز مفصل شانه
درمان و تشخیص دررفتگی مفصل شانه
جراحی پارگی روتاتور کاف (درد شانه)
منیع:ایران ارتوپد