آرتروز و درد بندهای انگشتان دست یکی از مشکلات شایع به خصوص در سالمندان می باشد .
این بیماری با گره های استخوانی به نام هبردن و بوخارد در سطح بندهای اول و دوم انگشتان دست ظهور پیدا می کند .
علایم
1- درد در سطح انگشتان دست که با فعالیت بیشتر می شود
۲- کاهش دامنه حرکتی بندهای انگشتان دست
۳- تورم و گره های استخوانی بر روی بندهای انگشتان دست
تشخیص
کلینیکی است و با گرافی ( عکس ) ساده مسجل می شود .
درمان
1- دارو درمانی با داروهای ضد التهاب و کاهنده درد
۲- فیزیوتراپی و لیزر درمانی برای کاهش التهاب ، کاهش خشکی مفاصل و افزایش دامنه حرکتی
۳- ورزش های انگشتان که باعث جلوگیری از خشک شدن مفاصل بندهای آن می شود
۴- کاهش وزن ، امروزه ثابت شده است که مانند آرتروز زانو یا لگن ، آرتروز انگشتان دست نیز با چاقی و اضافه وزن ارتباط مستقیم دارد
نکته : در صورت وجود علایم التهاب مانند قرمزی ، گرمی ، تورم شدید ، دفورمیتی یا کج شدن انگشتان و درد بسیار شدید حتما پزشک خود را مطلع سازید تا از نظر سایر علل آرتریت ( تورم مفاصل ) شما را بررسی کند .
مفاصل انگشتان دست از مهمترین مفاصل بدن هستند و آرتریت این مفاصل به علت ایجاد درد و تغییر شکل در انگشت میتواند در فعالیت های روزانه تغییرات زیادی را ایجاد کند.
آناتومی
در کف دست انسان پنج استخوان دراز وجود دارد که به آنها متاکارپ میگویند. در جلوی هر متاکارپ یک انگشت وجود دارد.
هر انگشت از سه بند تشکیل شده است بجز انگشت شست که دو بند دارد. هر بند انگشت یک استخوان دارد که به آن فالانکس میگویند.
مفاصل بین متاکارپ و فالانکس را مفاصل متاکارپوفالانژیال میگویند. حرکات این مفاصل بیشر در جهت خم و باز شدن است.
مفصل بین فالانکس ها را مفصل اینترفالانژیال میگویند. شست یک مفصل اینترفالانژیال و دیگر انگشتان دو مفصل اینترفالانژیال دارند. مفصلی را که به نوک انگشت نزدیک تر است مفصل اینترفالانژیال دیستال و آن را که به کف دست نزدیک تر است مفصل اینترفالانژیال پرگزیمال میگویند.
استخوان متاکارپ شست با استخوان تراپزیوم Trapezium که در مچ دست قرار دارد مفصل میشود. مفصل بین این دو استخوان را مفصل کارپو متاکارپال Carpometacarpal joint میگویند. حرکت این مفصل است که موجب میشود شست بتواند در مقابل انگشتان دیگر دست قرار گیرد.
سطح استخوان ها در محل مفاصل متاکارپوفالانژیال و اینترفالانژیال پوشیده از یک لایه غضروفی است. این لایه سفید رنگ موجب روان شدن حرکات مفصل میشود.
منظور از مفاصل انگشت در این مقاله مفاصل متاکارپوفالانژیال، اینترفالانژیال و کارپومتاکارپ شست است.
علت آرتریت انگشتان دست چیست؟
آرتریت به معنای التهاب مفصل است. شایعترین علت آرتریت انگشتان دست، آرتریت دژنراتیو Degenerative arthritis است که به آن استئوآرتریت Osteoarthritis یا آرتروز Arthrosis یا ساییدگی مفصلی هم میگویند.
در این نوع از آرتریت، غضروف مفصل آسیب دیده و خراب میشود. علت آسیب غضروف مفصل در این بیماری معمولا ضرباتی است که به انگشت وارد میشود. این ضربات میتوانند موجب شکستگی مفصل، رگ به رک شدن مفصل و یا آسیب مستقیم غضروف مفصلی شود. شکستگی انگشت وقتی به داخل مفصل راه پیدا میکند حائز اهمیت بسیار است. این شکستگی ها اگر با کوچکترین کجی یا ناهماهنگی جوش بخورند در دراز مدت موجب ساییده شدن سطح مفصلی و تخریب غضروف آن میشود.
رگ به رگ شدن مفصل میتواند موجب آسیب رباط های آن شود. این آسیب میتواند به صورت پاره شدن آنها باشد و در صورتیکه این پارگی خوب ترمیم نیابد موجب تغییر در بیومکانیک مفصل شده و توزیع نیروهای وارده به مفصل را تغییر میدهد. این امر موجب میشود به قسمت هایی از مفصل نیروهای زیادی وارد شده و در نتیجه مفصل دچار ساییدگی و تخریب شود.گاهی اوقات آرتروز مفاصل انگشت ایدیوپاتیک Idiopathic است بدین معنی که نمیتوانیم علتی را برای آن مشخص کنیم.از علل دیگر آرتریت انگشتان دست روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید Rheumatoid arthritis است. روماتیسم مفصلی یک بیماری پیشرونده است که موجب تخریب غضروف مفاصل و تغییر شکل انها میشود.منبع: ایران ارتوپد، وبلاگ دکتر ابطحی
