انحراف ستون فقرات(اسکولیوز) به معنای انحراف جانبی ستون مهره است. گاهی انحراف ستون فقرات(اسکولیوز) از زمان تولد وجود دارد. در این صورت آن را اسکولیوز مادرزادی میگویند. گرچه ممکن است علائم واضح در سنین نوجوانی ظاهر شود.
اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات معمولاً با توجه به شدت آن به صورت اسکولیوز خفیف ، متوسط یا شدید طبقه‌بندی میشود. متخصصان معتقداند که هر گونه اختلال در هم‌محوری ستون فقرات، حتی خفیف‌ترین آنها، عملکرد طبیعی بدن را مختل میکند. در حالی که متخصصان ارتوپدی معمولاً وضعیت را تحت نظر می‌گیرند و منتظر می‌مانند تا ببینند که آیا اسکولیوز تشدید میشود یا خیر، ما در مرکز جامع توانبخشی امید باور داریم که دوران خفیف بودن اسکولیوز بهترین زمان برای جلوگیری از پیشرفت عارضه و درمان افتادگی شانه ها است. اگر راهی برای جلوگیری از وخیم‌تر شدن بدشکلی وجود داشته باشد، قطعاً ارزش تلاش کردن و سرمایه‌گذاری زمانی و مادی را دارد.
پکتوس به ناحیه‌ای بین گردن و دیافراگم اطلاق میشود که سینه از آنجا تشکیل میشود. این قمست از بدن که به اختصار پِکس نیز نامیده میشود، متشکل از دو عضله‌ی بال مانند و عضلات سینه‌ای بزرگ و کوچک است که به خم کردن بازوها، حرکت دادن شانه‌ها و حفظ حالت بدن کمک می‌کنند. مشکل سینه‌ی کبوتری در اکثر موارد تا قبل از سن بلوغ با استفاده از کمربند طبی یا بریس و به کمک تمرینات فیزیکی قابل درمان خواهد بود، لیکن پس از این سن معالجه‌ی این عارضه به این روش بسیار دشوار است. بهترین درمان برای بزرگسالانی که به این عارضه دچار شده‌اند، مخفی کردن آن به کمک برنامه‌های بدنسازی و ورزش برای درمان سینه کبوتری است. در این مقاله، توضیحاتی مختصر پیرامون تمریناتی مفید برای بزرگسالان و کودکانی که مبتلا به عارضه‌ی سینه‌ی کفتری هستند، ارائه شده‌است.
علائم و نشانه ها
. انحراف ستون فقرات(اسکولیوز) درد ندارد پس اگرتوسط دکتر متخصص ستون فقرات زود تشخیص داده نشود ممکن است به رشد خودش ادامه دهد تا اینکه در سنین بالاتر و حتی در نوجوانی تشخیص داده شود. علائم انحراف ستون فقرات در بچه ها عبارتست از
• یک شانه بالاتر از شانه دیگر است. از پشت که نگاه میکنیم یک استخوان کتف برجسته تر از دیگری است. • دنده ها در یک طرف برجسته ترند. • خط کمر در دو طرف نامتقارن هستند. • یک طرف لگن بالاتر از طرف دیگر است. • بچه معمولاً بیشتر به یک طرفف خمیده است
تشخیص
تست استاندارد تشخیصی برای معاینه بیماران مبتلا به انحراف ستون فقرات(اسکولیوز) خم شدن به جلو است. وقتی بچه در حالت ایستاده به سمت جلو خم میشود پزشک معالج راحتتر عدم تقارن در دو طرف تنه را میبیند.
جراح ستون فقرات از انواع روش های تصویربرداری مثل رادیوگرافی ساده، سی تی اسکن، ام آر آی و سونوگرافی برای تشخیص و بررسی وضعیت بیمار استفاده میکند.
راههای درمان
برای درمان بهتر، اولین الویت انتخاب بهترین متخصص ستون فقرات است.
بهترین متخصص ستون فقرات معمولاً تمام راهکارهای درمانی جراحی و غیرجراحی متناسب با مشکل بیمار را ارائه میدهند و بیمار را از مزایا و معایب احتمالی هر روش آگاه می‌سازند. در برخی موارد روند درمان کجی ستون فقرات ایجاب میکند تا بیمار مدتی تحت مراقبت باشد و اقدام خاصی صورت نپذیرد. اگر دکتر جراح ستون فقرات تمایلی به پاسخ دادن پرسش‌های مرتبط با روند تشخیص یا درمان ندارد، مسلماً از صلاحیت کافی برخوردار نیست و بهتر است به بهترین دکتر متخصص ستون فقرات مراجعه شود.
برای تعیین نوع درمان انحراف ستون فقرات (اسکولیوز)، پزشک بسته به نوع، شدت انحراف و وجود بیماری های همراه توجه میکند. اگر شدت قوس ستون مهره کم باشد و پیشرفت نکند متخصص ستون فقرات معمولاً فقط بیمار را تحت نظر میگیرد. هر 12-6 ماه یکبار از او عکس میگیرد و اگر دید بیماری پیشرفت میکند درمان مناسب را انجام میدهد وگرنه صبر میکند. فعالیت های بدنی شدت قوس ستون فقرات را افزایش نمیدهند و بچه میتواند آزادانه به فعالیت های بدنی روزانه و فعالیت های ورزشی و بازی بپردازد.
بریس در درمان این نوع انحراف ستون فقرات(اسکولیوز) معمولاً تاثیری ندارد واگر هم بکار رود برای کنترل قوس های جبرانی تشکیل شده است. در بیمارانی که قوس ستون مهره آنها در حال افزایش است، قوس شدیدی دارند، تغییر شکل بزرگی در تنه دارند و در کسانی که به علت تغییر شکل ستون فقرات بر اثر فشار به ریشه های اعصاب دچار مشکلات عصبی شده اند پزشکدیسک کمر معمولاً تصمیم به جراحی میگیرد.
انواع اعمال جراحی کجی ستون فقرات (اسکولیوز) که برای این بیماران انجام میشوند عبارتند از :
جوش دادن مهره
در این جراحی دکتر ستون فقرات مهره هایی که مشکل دارند را به هم جوش میدهند تا بصورت یک مهره واحد درآیند و رشدشان متوقف شود.
برداشتن مهره معیوب
مهره ناقص برداشته شده و دو مهره دو طرف آن به هم جوش داده میشود.
میله های دراز شونده
میله هایی به مهره ها متصل میشود تا قوس کمر کم شود سپس هرچه بچه بزرگ تر میشود هر 8-6 ماه یک بار بیمار به اطاق عمل رفته و چون ستون فقرات درازتر شده است میله درازتری جایگزین میله قبلی میشود. در پایان بلوغ که رشد بیمار متوقف میشود میله دائمی توسط جراح ستون فقرات گذاشته شده و مهره ها به هم جوش داده میشوند.
بسیاری از افراد دچار اسکولیوز در ارتباط با ظاهر، وضعیت بدن، و تقارن اندام‌های خود نگران هستند و بسیاری از روش‌های درمان موجود نمی‌توانند بر روی این شرایط تاثیر خاص داشته باشند. در صورتی که این مسائل برای شما اهمیت دارند، مطمئن شوید پزشک معالج از این مسئله اطلاع داشته و به این ترتیب از روش‌هایی که برای اهداف شما مناسب است، برای درمان استفاده کند. نحوه درمان کردن اسکولیوز و سبک زندگی شما بسیار اهمیت دارد . برای مثال اگر استفاده از بریس بتواند تضمین 100 درصد برای جلوگیری از تشدید شرایط و درمان اسکولیوز باشد، بعضی نوجوانان ممکن است از این روش به خاطر تاثیر منفی آن بر شرایط اجتماعی و نیز تنها شدن فرد در بین دوستان و هم‌کلاسی‌ها، استفاده نکنند. به این ترتیب اگر استفاده از روش‌های درمان خاص بتواند از پیشرفت شرایط جلوگیری کرده و بهبود شرایط بیمار را به همراه داشته باشد، اما بطور همزمان باعث ایجاد مشکلات خاص برای وی شود، لازم است منافع و مضرات حاصل از درمان بررسی شده و در صورت فزونی منافع، از آن برای بیمار استفاده شود.
فرورفتگی قفسه سینه (پکتوس اکسکاواتوم) تغییر شکلی است که در قفسه سینه پدید می‌آید. در این حالت جناغ سینه به سمت داخل قفسه سینه پایین می‌رود. درنتیجه ظاهر قفسه سینه فرورفته یا قیفی شکل میشود. این وضعیت همزمان با ضعیف شدن حالت قرارگیری بدن و درگذر زمان میتواند بدتر شود. در آسیب‌دیدگی‌های شدید، برخی افراد برای اصلاح این عارضه به عمل جراحی نیازمند میشوند. تمرینات تقویت‌کننده عضلات قفسه سینه و پشت، با تقویت وضعیت قرارگیری بدن، می‌توانند در بهبود این بیماری مؤثر باشند.
- اطلاعات بیشتر….
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با هر کدام از مقاله های زیر بر روی آن ها کلیک کرده ومقاله موردنظر را مطالعه کنید.
مراقبت بعد از جراحی انحراف ستون فقرات(اسکولیوز)
منبع:ایران ارتوپد 1 . 2
