بورسیت تروکانتر

تروکانتر ها برجستگی های استخوانی هستند که در قسمت بالایی استخوان ران و در زیر سر و گردن این استخوان قرار گرفته اند. در قسمت خارج، تروکانتر بزرگ و در قسمت داخل، تروکانتر کوچک قرار گرفته است. برجستگی تروکانتر بزرگ در قسمت خارجی لگن خاصره قابل لمس است. بر روی تروکانتر بزرگ کیسه بافتی ظریفی به نام بورس تروکانتر قرار گرفته است. وظیفه این بورس، لغزنده کردن روی تروکانتر است به نحوی که عضلات و تاندون ها بتوانند به راحتی بر روی آن حرکت کنند.

گاهی اوقات بنابه دلایلی این بورس ملتهب شده و ایجاد بیماری به نام بورسیت تروکانتر میکند. در این بیماری دردی بر روی تروکانتر بزرگ و در خارج لگن احساس میشود. این درد معمولا در حین حرکت مفصل ران بیشتر میشود. فشار موضعی بر روی تروکانتر هم شدت درد را افزایش میدهد. پس وقتی بیمار بر روی لگن طرف مبتلا میخوابد درد بیشتر میشود.

بورسیت تروکانتر در بسیاری از موارد در اثر فعالیت های بدنی شدید و فعالیت هایی که بدن تحمل آنها را ندارد ایجاد میشود. همین فعالیت ها میتوانند موجب کشیدگی بیش از حد عضلات و تاندون های آنها هم بشوند. در واقع در بسیاری از موارد کشیدگی تاندون ها و بورسیت همراه با یکدیگر وجود دارد و البته در بسیاری از موارد درمان این دو هم مشابه است. تشخیص دقیق و افتراق بین بورسیت و آسیب های تاندونی به توسط ام آر آی داده میشود.

بورسیت تروکانتر از علل شایع درد لگن است. بورسیت تروکانتر به معنی التهاب بورس روی تروکانتر بزرگ بوده و میتواند موجب احساس درد در قسمت خارجی لگن خاصره شود.

درمان بورسیت تروکانتر معمولا غیر جراحی است. در بسیاری از موارد در این بیماری با رعایت مواردی خاص بتدریج کاهش میابد و فقط در موارد خاصی بیمار نیاز به عمل جراحی پیدا خواهد کرد. این عمل جراحی بصورت خارج کردن بورس ملتهب خواهد بود. خارج کردن بورس میتواند عوارض عمومی مانند عوارض احتمالی هر عمل جراحی داشته باشد. عوارض مانند دیر جوش خوردن یا جوش نخوردن زخم جراحی و یا عفونت در عمل جراحی و یا ایجاد پوست اضافه در محل شکاف عمل جراحی می باشد.

آناتومی

بورس ها کیسه هایی با دیواره بسیار نازک هستند. در بدن انسان این کیسه ها در بین بافت هایی قرار میگیرند که روی یکدیگر حرکت کرده و میلغزند. وظیفه این کیسه ها تسهیل حرکت و لغزیدن این بافت ها در کنار یکدیگر است. در حالت عادی داخل این کیسه ها مایع لغزنده ای وجود

برجستگی بزرگ استخوانی در سمت خارجی مفصل ران در ناحیه لگن وجود دارد که به آن تروکانتر بزرگ Greater trochanter میگویند. این برجستگی استخوانی محل اتصال عضلات مهمی در ناحیه لگن هستند. عضلات پشت باسن که به آنها عضلات گلوتئال میگویند از طریق تاندون خود به تروکانتر بزرگ میچسبند.

در هنگام فعالیت عضلات گلوتئال تاندون آنها روی برجستگی تروکانتر بزرگ حرکت میکند و این حرکت و سایش میتواند در کارکرد عضله مانع ایجاد کند. به همین خاطر بین تاندون عضلات گلوتئال و برجستگی استخوانی تروکانتر بزرگ یک بورس وجود دارد که موجب میشود تاندون و استخوان راحت تر روی بکدیگر بلغزند و حرکت کنند و به آن بورس تروکانتر بزرگ میگویند.

 گاهی اوقات این بورس ملتهب میشود. التهاب آن را بورسیت تروکانتر میگویند. در ناحیه لگن بورس های متعددی وجود دارد ولی مهمترین آنها که میتواند موجب احساس درد در لگن کند همین بورس تروکانتر است.

علت التهاب بورس تروکانتر چیست

بورس تروکانتر به دو علت میتواند ملتهب شود

تاندون بلندی به شکل یک نوار پهن در کناره خارجی ران وجود دارد که از استخوان ایلیاک لگن شروع شده و تا زیر زانو ادامه میابد. به این تاندون فاسیا لاتا Fascia lata میگویند. این تاندون هم از روی بورس تروکانتر عبور میکند و تاندون عضلات گلوتئال به این نوار بافتی متصل شده است. گاهی اوقات به عللی فاسیا لاتا سفت و غیر منعطف میشود. در این موارد در هنگام راه رفتن با هر قدمی که برداشته میشود عضلات گلوتئال این تاندون سفت را بر روی بورس تروکانتر به جلو و عقب میبرند و موجب سایش آن بر روی بورس میشود.
گاهی اوقات ضعیف بودن عضلات گلوتئال، یکی نبودن طول اندام های تحتانی و یا دویدن روی زمین های شیبدار هم میتواند یا سایش را زیاد کند. در مواردی هم این سایش بدنبال عمل جراحی تعویض مفصل بیشتر میشود. جراحی تعویض مفصل با تغییر در بیومکانیک لگن ممکن است احتمال این سایش را افزایش دهد.

علت سایش هر چه باشد در نهایت موجب التهاب بورس و در نتیجه بروز درد میشود.

علائم بورسیت تروکانتر

مهمترین علامت بورسیت تروکانتر درد در سطح خارجی لگن و ران است. درد معمولاً در حالات زیر بیشتر میشود

• شب ها در موقع خواب و و قتی فرد روی طرف مبتلای لگن میخوابد

• وقتی که فرد از روی صندلی بلند شده و می ایستد.

• راهپیمایی بمدت طولانی

• بالا رفتن از پله

• چمباتمه زدن

منابع: ایران ارتوپد1، ایران ارتوپد 2