گاهی بچه از درد ملایمی در ناحیه لگن یا کشاله ران یا ران و یا حتی زانو احساس ناراحتی میکند. درد زانو از نکات مهم بیماری پرتس (سیاه شدن سر استخوان ران) بوده و باید مورد توجه قرار گیرد. پس در هر بچه ای که از درد زانو ناراحت است پزشک معالج باید به فکر بیماری پرتس (سیاه شدن سر استخوان ران) هم باشد. در بیماری پرتس (سیاه شدن سر استخوان ران) گرچه منشا درد در مفصل ران است ولی به علت تداخل اثر اعصاب حس کننده درد در مفصل ران و زانو، درد مفصل ران ممکن است در زانو حس شود.
بیماری پرتس (سیاه شدن سر استخوان ران) در موقعی که مفصل ران حرکت میکند بیشتر است پس شدت درد با فعالیت بدنی مانند دویدن و راه رفتن بیشتر میشود و در موقع استراحت کمتر میشود. نزدیکان بچه ممکن است متوجه شوند که بچه کمتر بازی میکند و بیشتر تمایل دارد بنشیند و کمتر راه برود.
علائم بیماری پرتس (سیاه شدن سر استخوان ران) در طی چند ماه بتدریج ایجاد شده و شدیدتر میشوند. پس از چند ماه فعالیت بیماری کاهش پیدا میکند و در نتیجه بتدریج التهاب و درد کم کم از بین میرود. در بسیاری از اوقات پس از گذشت چند سال حتی لنگش هم خوب میشود.
اگر در یکی دو سالی که بیمار فعال است سر استخوان ران تغییر شکل پیدا نکند بیماری پرتس (سیاه شدن سر استخوان ران) برای همیشه خوب شده و مشکلی در آینده برای بچه ایجاد نخواهد شد ولی در صورتیکه در این مدت شکل سر استخوان ران تغییر کند گرچه ممکن است بعد از گذشت چند سال از شروع بیماری درد و حتی لنگش بیمار از بین برود ولی سالها بعد یعنی در سنین حدود 40-30 سالگی ممکن است مفصل ران شروع به ساییدگی زودرس کرده و علائم درد و لنگش مجددا برگردند.
تشخیص بیماری پرتس
برای تشخیص بیماری پرتس (سیاه شدن سر استخوان ران) ابتدا پزشک با والدین بچه و خود وی صحبت کرده و اطلاعاتی از مشکلات وی بدست میاورد. سپس بیمار را معاینه میکند. در معاینه ممکن است حرکات مفصل ران بخصوص دور کردن ران و گاهی چرخش داخلی آن محدود و دردناک باشد. ران اندام تحتانی مبتلا ممکن است کمی لاغرتر از طرف سالم باشد.
تشخیص بیماری پرتس (سیاه شدن سر استخوان ران) معمولا به توسط رادیوگرافی ساده داده میشود و در سیر بیماری معمولاً عکس برداری های متعددی برای مشخص شدن وضعیت پیشرفت بیماری از بیمار به عمل میاید. در رادیوگرافی ساده در ابتدا تغییر در تراکم قسمتی یا همه اپی فیز سر استخوان ران دیده میشود و پس از چند ماه ممکن است تغییر شکل استخوان سر دیده شود. پزشک معالج با رادیوگرافی های سریالی که از لگن بیمار انجام میدهد وضعیت استخوان سر ران را تحت نظر میگیرد و برحسب شدت درگیری سر، نوع درمان بیمار را انتخاب میکند.
درمان بیماری پرتس
معمولا در بچه های کم سن و سال ( سنین حدود 6-2 سال) که در رادیوگرافی اولیه تغییرات شدید نیست درمان بیماری پرتس (سیاه شدن سر استخوان ران) فقط به صورت تحت نظر داشتن بیمار است. در این بچه ها احتمال تغییر شکل سر استخوان ران کمتر از دیگر گروه های سنی است.
جدای از اینکه تصمیم پزشک تحت نظر نگه داشتن بیمار باشد و یا لازم شود وی را درمان کند کاهش درد بیمار و حفظ دامنه حرکتی بیمار اهمیت دارند.معمولاً برای کاهش درد بیماری پرتس (سیاه شدن سر استخوان ران) و التهاب مفصل از داروهای ضد التهاب مثل بروفن بمدت چند ماه استفاده میشود.ممکن است لازم باشد تا بیمار برای مدتی از عصای زیر بغل استفاده کند.
در مواردی که محدودیت حرکتی در مفصل ران وجود داشته باشد، ممکن است دوره کوتاهی استراحت و کشش اندام و یا یک دوره فیزیوتراپی مفید باشد. در فیزیوتراپی حرکات ساده ای به کودک و والدین او آموزش داده میشود تا دامنه حرکتی مفصل بهتر شود. به این صورت که
- بچه به پشت میخوابد و زانوها را خم کرده در حالی که کف هر دو پا روی زمین است. والدین او زانوهایش را با کف دست میگیرند. بچه سعی میکند بصورت فعال زانوهایش را به هم نزدیک کرده و از هم دور کند و والدین او سعی میکنند در این حرکات به او کمک کنند.
- بچه به پشت میخوابد و پاهایش را صاف و مستقیم روی زمین نگه میدارد و سعی میکند کل اندام پایینی خود را به داخل و خارج بچرخاند.
درمان پرتس (سیاه شدن سر استخوان ران) بصورت نگه داشتن سر استخوان ران در درون حفره استابولوم Containment به دو روش غیر جراحی و جراحی انجام میشود. نتیجه درمان بیماری پرتس (سیاه شدن سر استخوان ران) در این دو روش تقریبا یکسان بوده و تفاوت عمده ای با هم ندارند ولی به علت اینکه روش درمان جراحی برای بیمار راحت تر و قابل قبول تر است امروزه درمان اکثر این بیماران (در صورتیکه نیاز به درمان داشته باشند) با استفاده از عمل جراحی انجام میشود.
درمان جراحی بیماری پرتس
گاهی اوقات برای درمان بیماری پرتس (سیاه شدن سر استخوان ران) نیاز به عمل جراحی وجود دارد. در حین جراحی معمولا استخوان ران در قسمت بالایی آن شکسته شده و در وضعیت جدیدی به توسط پلاک دوباره در کنار یکدیگر قرار میگیرد تا به این وسیله سر استخوان ران بطور کامل در درون حفره استابولوم قرار بگیرد تا حتی الامکان از تغییر شکل آن جلوگیری شود.
نوع دیگری از عمل جراحی وجود دارد که به توسط آن حفره استابولوم طوری چرخانده میشود که بهتر در بالای حفره استابولوم قرار گیرد.بعد از هر کدام از اعمال جراحی ذکر شده ممکن است لازم شود گچ گیری اسپایکا برای بیماری پرتس (سیاه شدن سر استخوان ران) انجام شود . بعد از درآوردن گچ، مجددا فیزیوتراپی برای بدست آوردن حرکات مناسب مفصل ران انجام میشود.
-
اطلاعات بیشتر….
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با هر کدام از مقاله های زیر بر روی آن ها کلیک کرده ومقاله موردنظر را مطالعه کنید
