پروتز لگن یا پروتز مفصل ران نوعی مفصل مصنوعی است که در درمان شکستگی‌های گردن استخوان ران کاربرد دارد. پروتز لگن از جنس فلز بوده و انواع مختلفی دارد.مفصل ران یا مفصل لگن، یک مفصل گوی و کاسه ای است. در یک طرف این مفصل حفره گودی به نام حفره استابولوم Acetabulum قرار دارد که قسمتی از لگن خاصره است. درون این حفره یک گوی یا کره گرد قرار گرفته که به آن سر استخوان ران می گویند. مفصل ران یکی از مهم‌ترین مفاصل بدن بوده و نقش بسیار مهمی در راه رفتن افراد دارد. سر استخوان ران زنده است و سلول‌های آن از طریق عروقی که از راه گردن استخوان ران به آن می‌رسند تغذیه می‌کنند. گردن ران قسمتی از استخوان ران است که زیر سر استخوان قرار گرفته و سر را به تنه متصل می‌کند. گردن استخوان ران از سر استخوان باریک‌تر است.
یکی از شایع‌ترین نقاط شکستگی لگن شکسته شده گردن استخوان ران است. درمان این شکستگی در اکثر مواقع انجام عمل جراحی است.البته در افراد جوان درمان شکستگی‌های گردن استخوان ران به صورت جا اندازی قطعات شکسته شده و سپس بی حرکت کردن آنها با استفاده از پیچ یا ترکیبی از پیچ و پلاک است. اما در اغلب اوقات پزشکان برای درمان این اسیب دیدگی در افراد جوان نیز جراحی انجام می دهند.این شکستگی‌ها معمولاً بعد از گذشت سه ماه از عمل جراحی جوش می‌خورند.
عوارض شکستگی
شکستگی گردن استخوان ران یک شکستگی پر عارضه است حتی اگر به درستی تحت درمان قرار بگیرد بازهم فرد اسیب دیده با عوارض ناشی از آن مواجه می باشد. عوارض این شکستگی در سنین بالا بیشتر است که مهم‌ترین آنها عبارتند از: 1-جوش نخوردن محل شکستگی حتی بعد از یک عمل جراحی جا اندازی و فیکس کردن خوب شکستگی
2-نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران
این دو عارضه در افراد مسن بیشتر بوده و علت اصلی بروز آنها این است که خون رسانی به سر استخوان ران تقریباً به طور انحصاری از طریق گردن استخوان ران صورت می‌گیرد و با شکسته شدن گردن استخوان ران احتمال آسیب رسیدن به عروق خون رسان به سر زیاد است. در افراد مسن این عروق حتی قبل از شکستگی تنگ بوده و مشکلاتی دارند. با شکسته شدن گردن استخوان ران و آسیب رسیدن به این عروق احتمال اختلال در خون رسانی باز هم افزایش می یابدو وجود دارد .
درمان در افراد مسن
برای درمان این آسیب دیدگی در افراد مسن پزشک ارتوپد ترجیح می دهد به جای جا اندازی شکستگی ران و سعی در جوش دادن استخوان‌های بیمار از نوع دیگری از درمان استفاده کند که به آن همی آرتروپلاستی Hemiarthroplasty می گویند. در این نوع جراحی سر استخوان ران که به علت شکسته شدن گردن ران از تنه استخوان جدا شده از بدن بیمار خارج شده و به جای آن یک سر مصنوعی فلزی کار گذاشته می‌شود. به این سر مصنوعی فلزی پروتز Prosthesis می گویند. پزشک با این تصمیم درمانی عملاً سعی می‌کند بیمار را از مواجه شدن با عوارض ناشی از جوش نخوردن شکستگی و سیاه شدن سر استخوان ران دور کند. این نوع جراحی در مواردی استفاده می‌شود که پزشک احساس کند حفره استابولوم بیمار سالم است. در این موارد سر فلزی پروتز در درون حفره استابولوم قرار داده می‌شود تا به راحتی حرکت کند. در صورتی که پزشک معالج ببیند حفره استابولوم به علت آرتروز و ساییدگی قبلی خراب شده است در حین جراحی آن را هم عوض می‌کند.
