شروع آرتروز مچ پا با خراب شدن غضروف مفصلی است. آرتروز مچ پا در بعضی موارد زمینه ژنتیکی داشته و در بعضی خانواده ها کارکرد غضروف زودتر از دیگر افراد و با بالا رفتن سن دستخوش تغییراتی بصورت خراب شدن میشود.
در موارد دیگر آسیب هایی که بدنبال ضربه به غضروف وارد میشود موجب شروع خرابی آن میشود. شکستگی های سطح مفصلی مچ پا میتواند موجب تخریب غضروف در محل شکستگی شود. حتی اگر بدنبال ضربه شکستگی ایجاد نشود ضربه به خودی خود میتواند چنان شدید باشد که موجب له شدن موضعی غضروف و خراب شدن سلول های آن شود.
متاسفانه غضروف مانند استخوان قدرت خود ترمیمی نداشته و بعد از آسیب بجای ایجاد غضروف جدید در محل، بافت دیگری جایگزین غضروف آسیب دیده میشود که خصوصیات اصلی غضروف مانند لغزندگی و قدرت ارتجاعی و جذب ضربه خوبی ندارد. این موضوع در دراز مدت موجب آسیب و اختلال بیشتر در لایه غضروفی مفصل مچ پا میشود.
گاهی اوقات بدنبال ضربه آسیب هایی به رباط های اطراف مچ پا وارد میشد که موجب اختلال در بیومکانیک و حرکت مفصل میشود. این حرکات ناهماهنگ و نامناسب در مچ پا موجب اعمال فشار زیاد به غضروف و در نتیجه زود خراب شدن آن میگردد.
درمان آرتروز مچ پا
تغییر شکل شدید سطح هر مفصلی اگر شدید باشد میتواند موجب آرتروز و ساییدگی مچ پا شود. این ساییدگی به علت حرکت سطوح مفصلی بر روی یکدیگر بوجود میاید. ساییدگی مچ پا ایجاد درد و تورم و محدودیت حرکتی کرده و با شدت گرفتن این علائم بیمار نیاز به درمان دارد. در ابتدا که علائم بیمار آرتروز مچ پا کم است میتوان درد وی را با استفاده از اقداماتی مانند کاهش فعالیت های بدنی، گرم کردن محل درد و استفاده از داروهای ضد التهابی کاهش داد ولی آرتروز مچ پا یک بیماری پیشرونده است.
با شدت گرفتن آرتروز مچ پا بیمار نیاز به عمل جراحی پیدا میکند. وقتی آرتروز مچ پا بسیار شدید شده و به درمان های طبی جواب نمیدهد بهترین جراحی برای آن آرتروز مچ پا Arthrodesis یا فیوژن یا خشک کردن مفصل است. در این نوع عمل جراحی دو استخوانی را که سطح مفصلی آنها تخریب شده و سایش آنها بر روی یکدیگر موجب درد میشود به یکدیگر متصل میکنند تا دیگر حرکتی در بین آنها وجود نداشته باشد.
این عمل جراحی گرچه درد را از بین میبرد ولی حرکات مچ پا را هم تا حدود زیادی محدود میکند.
عمل جراحی دیگری که میتوان به این بیماران توصیه کرد تعویض مفصل مچ پا است. در این نوع از عمل جراحی سطوح مفصلی برداشته شده و با سطوح مصنوعی جایگزین میشوند که معمولا از جنس فلز هستند. این نوع عمل جراحی درد آرتروز مچ پا را از بین برده وحرکات مچ پای بیمار را هم حفظ میکند. البته موفقیت عمل جراحی تعویض مفصل مچ پا به اندازه موفقیت عمل جراحی تعویض مفصل ران یا زانو نیست.
منبع:ایران ارتوپد 1 . 2
