آرتروز مفصل ران بیماری نسبتاً شایعی در بزرگسالان و پیران است و در زنان به مراتب بیشتر از مردان دیده می شود. مهمترین علت آن شامل بیماری های مادرزادی مفصل ران، ضربه های مختلف مانند شکستگی ها و در رفتگی ها، عفونت های گوناگون و همچنین روند افزایش سن می باشد.
مهمترین شکایت های بیماران مبتلا به آرتروز مفصل ران مثل سایر آرتروزها شامل درد، سفتی حرکات مفصل و لنگیدن است. درد ابتدا خفیف بوده و با پیشرفت بیماری شدت می شود. سفتی حرکات نیز اول در شروع حرکت و بعد از استراحت طولانی احساس می شود و به تدریج دائمی می گردد تا حدی که در مراحل پیشرفته، پوشیدن جوراب و کفش برای بیمار مبتلا به آرتروز مفصل ران مشکل و ناراحت کننده است. لنگیدن غالباً زودتر از علائم بالا بروز می کند و با پیشرفت بیماری واضح تر می شود.
در معاینه مفصل چرخشی به سمت خارج پیدا کرده و ران کمی کوتاهتر از ران مقابل به نظر می رسد. عضلات باسن تحلیل رفته و حرکات مفصل به خصوص چرخش به داخل محدود و دردناک است. تشخیص آرتروز مفصل ران علاوه بر شرح حال و معاینه نیاز به تصاویر رادیولوژی نیز دارد که بنا به نظر پزشک معالج صورت می گیرد.
روش های درمان
درمان بدون جراحی
-برای درمان آرتروز مفصل ران استراحت دادن به مفصل با استفاده از چوب زیر بغل به منظور جلوگیری از انتقال وزن به مفصل در مرحله حاد.
– بعد از گذشتن از مرحله ی حاد و کم شدن درد بیمارمفصل ران کم کردن وزن در بیماران چاق ضروری است.
– استفاده از گرمای موضعی بوسیله ی شیر آب گرم و تشکچه ی برقی در منزل یا فیزیوتراپی نیز جهت کاهش درد مفید هستند.
– استفاده از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی نظیر ایبوپروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک و … جهت کاهش درد مفید هست.
در صورتی که اقدامات فوق مؤثر واقع نبوده و بیمار در انجام فعالیت های روزانه دچار مشکل شده باشد، اقدامات جراحی نظیر تعویض مفصل توصیه می شود.
فیزیوتراپی
تمرینات را سه بار در روز، از 5 حرکت شروع کرده و تعداد آن را 5 مرتبه در هر دفعه با توجه به عدم افزایش درد انجام دهید.
- برای درمان آرتروز مفصل ران بر روی پله بایستید، به آرامی پای خود را به جلو و عقب ببرید.
- بر روی زمین دراز بکشید. یکی از زانوهای خود را خم کنید و به سینه برسانید. سپس آن را پایین بیاورید. با پای دیگر همین ورزش را انجام دهید.
- به پشت دراز بکشید. زانوها باید صاف باشند. پاشنه و پنجه کنید. مچ پا را به سمت بالا و پایین حرکت دهید (حرکت کلاج- ترمز).
- به پشت دراز بکشید، زانوها خمیده و پاها به هم متصل باید باشند. زانوها را از هم دور کنید. بسیاری از این ورزش ها را می شود در آب انجام داد .
عمل جراحی
تعویض مفصل ران یا آرتروپلاستی ران نوعی عمل جراحی است که به تعویض مفصل لگن هم معروف است. در این عمل جراحی ، جراح ارتوپد مفصل ران بیمار را که خراب شده است برداشته و به جای آن یک مفصل مصنوعی می گذارد.
شایع ترین علت خراب شدن مفصل ران آرتروز یا ساییدگی مفصل است. در حین عمل جراحی پزشک معالج با استفاده از رنده های مخصوصی داخل حفره استابولوم را می تراشد. با این کار غضروف های باقیمانده و استخوان های اضافه از درون حفره خارج شده و شکل آن کاملاً به صورت یک نیمکره کامل در می آید.
در قسمت ران هم پزشک معالج سر استخوان ران را از بدن خارج می کند. بین سر استخوان ران و تنه استخوان ران و تنه استخوان ران یک قسمت نازکتر به نام گردن استخوان ران وجود دارد. در حین جراحی تعویض مفصل ران، گردن استخوان ران با استفاده از اره های اتوپدی خاصی بریده شده و سپس سر استخوان ران خارج می گردد.
در مرحله بعد پزشک ، در داخل حفره تراشیده شدن استابولوم یک کاسه فلزی و یا پلاستیکی قرار داده و بر روی باقیمانده گردن استخوان یک سر فلزی را قرار می دهد و این دو را در درون هم جای می دهد تا مانند یک مفصل حرکت کنند و به این طریق مفصل مصنوعی لگن در محل خود جای می گیرد.
عمل جراحی تعویض مفصل ران می تواند درد مفصل ران در ناحیه لگن را از بین برده و همچنین محدودیت حرکتی مفصل ران را تا حدود زیادی مرتفع کند و کوتاهی پا را به طور کامل و یا تا حدود زیادی برطرف کند. این عمل جراحی همچنین لنگش بیمار به نحو چشمگیری بهبود می یابد.
