زانوی دونده (کندرومالاسی کشکک زانو)
کندرومالاسی کشکک Chondromalacia patellae)) یا سندرم زانوی دونده (runner’s knee) همان نرم شدن غضروف استخوان کشکک زانو است.اگرچه در بسیاری از موارد علت اصلی این بیماری مشخص نیست، ولی ضربههای قبلی به مفصل زانو و استخوان کشکک در ایجاد آن موثرند.سندروم زانوی دونده طی زمان پیشرونده بوده و معمولاً در مراحل پایانی، آرتروز کشککی-رانی ایجاد میکند.از نکات قابل توجه در کندرومالاسی کشکک این است که گاهی بیمار از درد شاکی است در حالی که ممکن است در زمانهایی دیگر دردی نداشته باشد.زانوی دونده بیشتر درنو جوانان به خصوص در میان دختران جوان دیده میشود.در اکثر موارد بیمار یک دختر ۱۵تا ۱۸ ساله است.در این بیماری غضروف کشکک نرم و به تدریج تکه تکه میشود.
علائم و نشانه ها
برخی از علایم و نشانههای زانوی دونده عبارت اند از:
1-وجود درد در قسمت جلوی زانو
2-فعالیتهای جهشی و دویدن باعث افزایش درد میگردد.
3-معمولا در زانو تورم وجود ندارد ولی گاهی تورم مختصری دیده میشود
4-بلند شدن از صندلی، خم کردن همزمان زانوها(به ویژه در دامنههای زیاد) و همچنین بالا و پایین رفتن از پلهها درد بیمار را تشدید میکند.
5-به هنگام معاینه، حرکت کشکک روی ران منجر به درد و کریپتاسیون (Crepitation) میشود.
تشخیص
پزشک متخصص با انجام برخی از مایشات بیماری زانوی دونده را تشخیص می دهد.آزمایشات تشخیص زانوی دونده عبارت اند از:
1- آزمون مالش کشکک و ران: مثبت بودن آزمون مالش کشکک و ران Femoral اگر آزمون مثبت باشد، معمولا بیمار از درد و ناراحتی شکایت میکند.
2-علایم رادیوگرافی:مهمترین علامت های رادیوگرافی (X-Ray)عبارتنداز:
انجام رادیوگرافی در مراحل اولیه بیماری زانوی دونده طبیعی است ولی آرتروسکوپی زانو ضایعه و آسیب غضروف کشکک را نشان میدهد.
3-زمانی که بیماری زانوی دونده پیشرفت کرد در بررسی با پرتو ایکس، تغییرات تخریبی سطح مفصل کشککی-رانی مشخص میشود.این تغییرات گاهی با ایجاد استخوانسازی (استئوفیت) در کنارههای استخوان کشکک همراه است.
درمان
درمان عارضه ی زانوی دونده بدین شرح می باشد:
1-زمانی که درد بیمار مبتلا به عارضه ی زانوی دونده زیاد باشد استراحت و یخ گذاری کمک کننده و تسکین دهنده است.
2-استفاده از داروهای ضدالتهابی و مسکن با نظر پزشک جهت کاهش درد
3-فیزیوتراپی و تقویت ماهیچه چهارسر ران با ورزشهای ایزومتریک جهت تنظیم یک برنامه درمانی منظم با توجه به شرایط بیمار مبتلا به زانوی دونده
4-دقت در فعالیتهای روزمره جهت پیشگیری و کاهش درد.بیمار مبتلا به زانوی دونده باید از فعالیتهایی که منجر به تشدید درد میشود خودداری کند (مثلا پرهیزاز فعالیتهای جهشی، دو زانو و چهار زانو نشستن و بالا و پایین رفتن زیاد یا سریع از پلکان)
5-جراحی: اگر بیمار مبتلا به زانوی دونده با اقدامات مراقبتی و پیش گیرانه درمان نشد درمان جراحی صورت می گیرد و پزشک متخصص بسته به نوع بیماری و شرایط جسمی بیمار مبتلا به این عارضه نوع جراحی را تعیین می کند.