ساختمان زانو پیچیده است و تنها یک مفصل لولایی نمی باشد. علاوه بر باز و بسته شدن زانو دارای حرکات ظریف دیگری است. متاسفانه افراد نا آشنا تمام دردهای زانو را به آرتروز نسبت می دهند و بیمار را از درمان درد زانو ناامید می کنند. متخصصین طب فیزیکی آشنایی کاملی با آناتومی زانو و حرکات و بیومکانیک زانو دارند و به درمان بیماران بر اساس این دانش می پردازند. در اینجا به برخساختمان زانوی از مشکلات زانو در چند پست می پردازیم.
سه استخوان در تشکیل مفصل زانو شرکت دارند. در بالا استخوان ران و استخوان درشت نی و در جلو استخوان کشکک در تشکیل مفصل زانو شرکت می کنند.استخوان نازک نی در تشکیل خود مفصل زانو شرکت ندارد اما در مجاورت بخش خارجی مفصل زانو قرار دارد. گاهی مشکل در مفصل درشت نی و نازک نی باعث ایجاد درد زانو می شود. که درد قسمت پایینی و خارجی زانو را ایجاد می کند این حالت بخصوص در مشکلات پا که باعث فشار نامتقارن به زانو وارد می کند دیده می شود.
رباطهای زانو
باندهای فیبری هستند که دو استخوان را بهم متصل می کنند. زانو ۴ رباط مهم دارد که این ۴ رباط استخوان ران را به استخوان درشت نی محکم متصل می کنند و مفصل زانو را پایدار می کنند. دو رباط در داخل مفصل قرار دارند که پوم به شکل صلیب می باشند رباطهای صلیبی نام گرفته اند . رباطهای صلیبی قدامی و خلفی سبب پایداری مفصل زانو در حرکات به سمت جلو و عقب و نیز پایداری مفصل زانو در برابر حرکات چرخشی اعمال شده به زانو می شوند اختلال در آنها باعث می شود دو استخوان زانو به جلو و عقب برود یا بر روی هم بچرخد. رباطهای جانبی داخلی و خارجی که در طرفین زانو قرار دارند هم سبب پایداری مفصل زانو در برابر نیروهای به سمت خارج و داخل زانو می شوند.
تاندونهای زانو
تاندونها بافتهای سفتی می باشند که عضلات را به استخوان اتصال می دهند. تاندون عضله چهار سر رانی ( کوادریسپس ) در بالای مفصل زانو به استخوان کشکک اتصال می یابد و ادامه آن در پائین کشکک به استخوان درشت نی یا تیبیا وصل می شود. عمل عضله چهار سر رانی باز کردن زانو می باشد.غضروف مفصلی بر روی استخوانها قرار دارد و در بین آنها مینیسکها قرار دارند. برخی به اشتباه فکر می کنند مینیسکها غضروف مفصل می باشند.
بورسهای زانو
بورس یک کیسه کوچک است که به طور طبیعی در بدن وجود دارد حاوی مایع است که سبب تسهیل حرکات می شوند. بورسها ممکن است بین دو عضله یا بین رباط یا استخوان قرار داشته باشند. فشار بر آنها باعث تورم و درد می شود. مثلا درد زیر کشکک می تواند به علت التهاب بورس اسن ناحیه باشد. زانو بورسهای متعددی دارد که عبارتند از : بورس زیر عضله چهارسر ، بورس کشکک ( جلوی کشکک و زیر پوست ) و بورس زیر کشکک و بورس غازی ( Anserine) که در سمت داخل زانو حدود چهار انگشت زیر مفصل زانو قرار دارد.
عضلات زانو
حرکت زانو و راه رفتن ما به یک ساختار حرکتی وابسته است، که “ساختار راست کننده زانو” نامیده می شود. این ساختار که در جلوی زانو قرار دارد، شامل استخوان کشکک، تاندون کشککی، تاندون چهارسر و عضلات چهارسر است. عضلات چهارسر که در جلوی ران قرار دارند، عضلاتی هستند که به تاندون چهارسر متصل می شوند. هنگامی که این عضلات منقبض می شوند، زانو را راست می کنند، مثل زمانی که ما از وضعیت نشسته بلند می شویم.کشکک مانند یک تکیه گاه عمل می کند و نیروی ایجاد شده به وسیله عضلات چهارسر را هنگام راست شدن زانو تشدید می کند. هنگامی که عضلات چهارسر منقبض می شوند، زانو راست می شود.عضلات همسترینگ در پشت ساق پا و ران قرار می گیرند. هنگامی که این عضلات منقبض می شوند، زانو خم می شود.
منبع:دکتر رئیسی و احدی,تبیان
