تعویض مفصل زانو که به آن آرتروپلاستی زانو Knee arthroplasty هم میگویند نوعی جراحی است که با استفاده از آن سطح مفصلی استخوان های ران و ساق در مفصل زانو را با یک سطح مصنوعی جایگزین میکنند. مهمترین هدف جراحی تعویض مفصل زانو از بین بردن دردی است که در زانو براثر ساییدگی و آرتروز زانو، روماتیسم و یا تخریب سطح مفصلی ایجاد شده است. بدست آوردن دامنه حرکتی مطلوب در مفصل زانو و اصلاح تغییر شکل های ایجاد شده در زانو از دیگر بکار گیری مفصل مصنوعی زانو است.
عمل جراحی تعویض مفصل زانو بیشتر در افراد مسن و میانسال انجام میشود ولی امروزه با بکارگیری مفاصل مصنوعی بهتر و تکنیک های جراحی جدیدتر میتوان در سنین جوانی و حتی نوجوانی هم این عمل را انجام داد. سن بیمار، وزن وی و یا جنسیت او عامل تعیین کننده در تصمیم گیری برای انجام جراحی نیست و مهمترین عامل در تصمیم گیری شدت درد بیمار و ناتوانی است که این درد برای زندگی بیمار ایجاد کرده است. مراقبت های بعد از جراحی مفصل زانو بسیار مهم بوده و باید جدی گرفته شود .
علل تعویض مفصل زانو
انواع شایع آرتریت زانو شامل استئوآرتریت (یا آرتروز)، آرتریت روماتوئید، و آرتریت پس از جراحات زانو است. شایع‌ترین علامت آرتریت زانو بدون توجه به نوع آن، درد، تورم و خشکی یا سفتی در حرکت زانو است. در طول زمان این خشکی مفصل ممکن است آنقدر شدید شود که راه رفتن را برای فرد ناممکن کند. همچنین بسته به علت آرتریت ممکن است علائم دیگری هم داشته باشید.
عوارض احتمالی تعویض مفصل زانو
- عفونت:عفونت ممکن است در اطراف پروتز یا برش جراحی ایجاد شود که می تواند در بیمارستان یا پس از ترخیص،رخ دهد ، حتی ممکن است سالها بعد اتفاق بیفتد. که در جدیدترین گزارش های تحقیقی حدود 1-2 % است ّّ،که نیاز به درمان خاص خود دارد .
- لخته های خون:لخته های خون نتیجه ی چندین فاکتورند، از قبیل کاهش تحرکتان که باعث حرکت اهسته ی خون در وریدهای پا می شود. اگر تورم و درد در ران و ساق پا گسترش پیدا کند احتمال وجود لخته های خون در عروق اندام تحتانی می باشد .
- شل شدگی :ممکن است شل شدن پروتز داخل استخوان پس از تعویض مفصل زانو رخ دهد که می تواند باعث درد شود . در صورتی که شل شدگی قابل توجه باشد ممکن است نیاز به تعویض دوباره ی مفصل عوض شده باشد .
منبع:ایران ارتوپد.همشهری.دکتر ابراهیم زاده
