راشیتیسم یا نرمی استخوان یا نرماستی یک بیماری مربوط به رشد استخوانها است که در نوزادان و کودکان دیده میشود و موجب ضعیف شدن استخوان، پاهای پرانتزی و تغییر شکل در اندام ها می شود. در این بیماری استخوانهای کودکان به دلایلی نرم باقی می مانند . این بیماری موجب خمیدگی و رشد ناقص استخوانها و افزایش ریسک شکستن آنها میشود. علت اصلی بیماری راشیتیسم کمبود ویتامین دی است، ولی کمبود کلسیم نیز در آن نقش دارد. راشیتیسم بیشتر در کودکان دچار سوءتغذیه شایع است؛ ولی در بزرگسالان نیز دیده میشود. در این بیماران به دلایلی کلسیم، فسفر یا ویتامین دی به اندازه ی کافی در اختیار تولید استخوان قرار نمی گیرد. اکثر کودکان با زانوی پرانتزی متولد میشوند، اما این عارضه به خودی خود پس از چند سال و به موازات رشد کودک برطرف میشود. رشد غیرطبیعی استخوان یا ابتلا به بیماریهای خاصی مانند راشیتیسم (نرمی استخوان) ناشی از کمبود ویتامین D منجر به بیماری پای پرانتزی میشود .
افراد در معرض نرمی استخوان
افراد زیر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به نرمی استخوان هستند:
* شیر مادر ویتامین دی زیادی ندارد پس اگر بچه ای به مدت طولانی فقط از شیر مادر تغذیه کند و از مکمل ویتامین D استفاده نکند ممکن است در خطر ابتلا به راشیتیسم باشد.
* مصرف کم کلسیم
* قرار نگرفتن در معرض تابش آفتاب: ویتامین دی در پوست بدن انسان و با تابش نور آفتاب ساخته می شود. پس تابش ناکافی نور خورشید می تواند زمینه ساز راشیتیسم باشد.
* کسانی که پوست تیره دارند نیاز به نور بیشتری برای ساخت ویتامین دی دارند و در نور کم بیشتر در معرض کمبود ویتامین دی قرار می گیرند.
* کسانی که به لاکتوز حساسیت دارند به علت مصرف ناکافی لبنیات می توانند در معرض خطر این بیماری قرار بگیرند.
احتمال ابتلا به راشیتیسم در موارد زیر وجود دارد:
- نوزادان شیرخواری که مادران آنها به اندازهٔ کافی در معرض نور خورشید قرار نمیگیرند.
- نوزادان شیرخواری که به اندازهٔ کافی در معرض نور خورشید قرار نمیگیرند.
- افرادی که به علت ناتوانی در هضم لاکتوز شیر کامل مصرف نمیکنند.
- نوزادانی که مادرشان در زمان بارداری دچار کمبود ویتامین دی بوده است.
علت بیماری نرمی استخوان
ویتامین دی برای جذب کلسیم در روده ضروری است. در صورت کمبود این ویتامین، کلسیم جذب نمیشود و در این صورت استخوانها و دندانها دچار نقص میشوند. در صورت وخیم بودن این وضعیت، ماهیچهها نیز دچار ضعف میشوند.
غذاهایی که سرشار از ویتامین دی هستند عبارت هستند از کره، تخم مرغ، روغن کبد ماهی، مارگارین، شیر، آب میوه و ماهیهای چرب چون تون، شاهماهی و ماهی آزاد.
یکی از علل نادر راشیتیسم یک بیماری ارثی است که به الل غالبی که بر روی کروموزوم ایکس قرار دارد مربوط میشود و موجب اختلال در بازجذب فسفات و متابولیسم ویتامین دی میشود.
تشخیص نرمی استخوان
تشخیص راشیتیسم از راههای زیر ممکن است:
آزمایش خون
عکسبرداری از استخوانها
گازهای محلول در خون (که میتوانند کاهش پهاش خون را نشان دهند).
بافتبرداری از استخوانها
منبع: ویکی پدیا، تبیان