عوامل گوناگونی به ورم پا در بارداری کمک می کنند.در بارداری مقادیر بیشتری مایعات در بدن تولید وتجمع می یابد.بعلاوه جنین در حال رشد، فشار بیشتری روی وریدها وارد کرده که باعث اختلال در بازگشت خون به قلب می شود. به نوبه خود این مسئله علت ورم پا در بارداری، مچ پاها وقسمت پائین پا می شود.ورم پا و گرفتگی پا در بارداری شایع است ومعمولا پس از زایمان از بین می رود. بچه‌دار شدن موهبتی بزرگ است، اما تجربه کمردرد بارداری باعث ایجاد نگرانی در مادران باردار می‌شود. همه دردهای مرتبط با کمر در زمان بارداری به عنوان دردهای دوران بارداری شناخته می‌شوند. دردهای مرتبط با کمر و پا در دوران بارداری عبارتند از کمر درد بارداری، سیاتیک و دیسک کمر و گرفتگی پا در بارداری. زنان بارداری بسیار مستعد بروز گرفتگی عضلات پا هستند. علت گرفتگی پا در بارداری می‌تواند به کم‌آبی یا عدم تعادل الکترولیتی بدن مربوط شود.
برای کمک به رفع ورم پا در بارداری اقدامات زیر می تواند کمک کننده باشد
● از ایستادن طولانی مدت روی پا پرهیز گردد
● برای جلوگیری از ورم پا در حاملگی پاها روی هم انداخته نشود.اگر امکان پذیراست ،وقتی فرد نشسته است.پاهایش بالا باشد و گاهی اوقات پاهایش را تکان داده و و از قسمت مچ پچرخاند. با این همه بهتر است دراز کشیده وپاها را جای بالاتری قرار دهد.
● خوابیدن به پهلو
خانم باردار اگر می تواند، بهتر است هنگام خواب به پهلو بخوابد. اینکار باعث برداشته شدن فشار از روی وریدی به نام ونا کاوا می شود. این ورید بزرگ خون را از نیمه پائین بدن به قلب باز می گرداند.همچنین برای کاهش ورم پاها می توان پاها را با استفاده از بالش بالا قرارداد.
● پوشیدن جورابهای فشاری
پوشیدن جورابهای حمایتی محکم (جوراب واریس) با دستور متخصص طب فیزیکی برای درمان ورم پاها و پا درد در بارداری مفید است.
● نوشیدن مقادیر زیادی مایعات
در طی بارداری توصیه می شود حدود 10 فنجان(3/ 2لیتر) یا 2300گرم مایعات نوشیده شود.
● پیاده روی روزانه
ورزش با دوچرخه ثابت یا شنا در استخر ( وبدون بوی کلر )برای کاهش ورم پاها مفید است. همچنین ورزشهایی که توسط متخصص طب فیزیکی وتوانبخشی توصیه شود، برای کاهش ورم پا مفید است.
● خنک نگه داشتن بدن
ممکن است استفاده ازکمپرس اب خنک د ر ناحیه دچار ورم اثر تسکین دهنده ای داشته باشد.
● بعلاوه برخی پژوهشها نشان می دهد ماساژ پا باعث کاهش ورم پا ومچ پا می شود.
● ایستادن وراه رفتن در استخر پر از آب هم ممکن است مفید باشد.
گرچه ورم اندک پا ومچ پا در طی بارداری شایع است اما ورم شدید در بارداری نشانه خطر است وباید برای بررسی و درمان ورم پا در بارداری به پزشک مراجعه شود.
در شرایط زیر به پزشک مراجعه شود
1- ورم شدید یا ناگهانی پاها
2- ورم فقط در یک پا باشد
3- ورم شدید یا ناگهانی می تواند نشانه بیماری خطرناکی به نام پره اکلامپسی باشد. علائم دیگر پره اکلامپسی شامل سردرد شدید ، تاری دید، افزایش سریع وزن می باشد. ورم در یک پا بخصوص اگر همراه درد و حساس بودن پا یا ران باشد ، می تواند نشانه وجود لخته (ترومبوز)خونی یا بیماری های زمینه ای دیگر باشد. هر دو حالت باید بسرعت مورد بررسی قرار گرفته ودرمان شود.
منبع:دکتر رئیسی و دکتر احدی
