قطع عضو زیر زانو یکی از شایعترین قطع عضوهایی است که اتفاق می افتد. بیشترین دلیل این قطع عضو در کشورهای پیشرفته بیماریهای عروقی نظیر درگیری عروق محیطی ( PVD) ، دیابت، تروما و سایر علل می باشد. در کشورهای کمتر توسعه یافته معمولا جنگ و تروما ناشی از تصادفات معمولا شایعترین دلیل قطع عضو است.
به طور معمول زمان گرفتن اولین پروتز تقریبا 30 روز پس از عمل جراحی است. یعنی تقریبا زمانی که زخم ناشی از جراحی جوش خورده باشد و استمپ شکل اولیه خود را پیدا کرده باشد. برای آماده شدن استمپ جهت استفاده از پروتز کارهای خاصی صورت می پذیرد. به غیر از فیزیوتراپی که توسط فیزیوتراپیست بر روی اندام صورت می گیرد استفاده از پایلون گچی ( پای گچی ) از اولیه ترین و موثرترین اقدامات آماده سازی استمپ است. در سالهای اخیر پایلونهای پنو ماتیک نیز ساخته شده اند که توسط فشار هوا حجم و شکل استمپ را کنترل می نمایند.
غیر از این اعمالی نظیر گذاشتن حنا، ضربه زدن با انتهای استمپ در ظرفی از شن نرم، بانداژ نمودن استمپ با باند الاستیک در آماده سازی استمپ بسیار موثر است. استفاده از پروتز زیر زانو به عوامل زیادی بستگی دارد :
1- روحیه فرد قطع عضو شده
2- طول استمپ ( هر چه مناسب تر باشد کنترل پروتز بهتر صورت می گیرد.)
3- شکل استمپ
4- نداشتن زخم یا نقطه دردناک در استمپ
5- قوی بودن عضلات باقیمانده
6- میزان فعالیت فرد قطع عضو شده
7- نوع پروتز
8- وزن پروتز
9- پنجه پروتز
پروتز زیر زانو ی معمولی ( پدیلنی )
پروتز زیر زانوی معمولی یا پدیلنی از سه قسمت تشکیل شده است. اول سوکت ، دوم فیلر ( پدیلن ) و سوم پنجه پروتز . ابتدا از استمپ ( باقیمانده عضو قطع شده ) قالبگیری می شود و سپس بعد از انجام عملیات فنی بر روی آن یک پوسته از جنس رزین ( با تنوع گوناگون ) جهت استمپ ساخته می شود که به آن سوکت می گویند.سوکت مهمترین قسمت یک پروتز است. فاصله بین سوکت تا زمین توسط یک پر کننده یا اصطلاحا فیلر که از جنس پدیلن ( نوع خاصی از انواع فوم ها )، یک مچ چوبی و در انتها یک پنجه پروتز کامل می شود و شخض پس از تکمیل پروتز قادر به راه رفتن خواهد بود.
از مزایای این نوع پروتز می توان به موارد زیر اشاره نمود:
1- ارزان
2 – سبک
3- ساختار مقاوم
و از معایب آن :
– محدودیت در استفاده از پنجه های پیشرفته
– دشوار بودن تنظیم قد بیمار و زوایای اندام
– محدودیت در تعمیر
در نهایت یک زانو بند چرمی به سوکت نصب می شود تا پروتز را روی اندام نگه دارد
منبع
