پیشگیری و درمان درد پا

ـ چه وقت به پزشک مراجعه کنیم:

۱. درد پا بیش از سه روز دوام دارد.

۲. درد پا هم در ساق و هم در ران است.

۳. کرختی، سردی، یا ضعف هم در پاها احساس می‌شود.

۴. تغییر رنگ پوست، زخم یا برآمدگی نرم زیر پوست احساس می‌شود.

۵. آسیب ناشی از کار زیاد بعد از سه هفته خوب نمی‌شود.

۶. به‌دنبال ضربه، تورم و تغییر رنگ دیده می‌شود، یا احتمال آسیب دیدن استخوان می‌دهید.

ـ علائم

همیشه آسیب‌ دیدگی اولین گمان برای درد پا است. چیزی مثل شکستگی استخوان کاملاً واضح است، چون معمولاً به‌ دنبال یک حادثه روی می‌دهد. پارگی یا کشیدگی ماهیچه هم همین‌طور. اما آسیب ناشی از کار بیش از حد به‌تدریج ظاهر می‌شود. از جمله این ناراحتی‌ها چیزی است به نام ‘کشیدگی پا’ که در ورزشکاران زیاد دیده می‌شود.

کشیدگی پا اصطلاحی کلی برای دردهای شدید پا در اثر کار بیش از حد آن است. در واقع، کشیدگی پا چیزهائی مثل شکستگی، التهاب وتر ، یا التهاب بافت در برگیرندهٔ ماهیچه‌های پا است. کشیدگی پا علل مختلف دارد. از جمله دویدن روی سطوح سفت، پوشیدن کفش نامناسب، گرم نکردن بدن، و تمرین‌های سخت ورزشی.

پا هدف انواعی از بیماری‌های دردناک سیاهرگ و سرخرگ‌ها نیز هست. التهاب سیاهرگ همراه با لخته شدن خون در آن احساس سنگینی و درد پا و سوزش زیر پوست را ایجاد می‌کند. در نوع سطحی این بیماری قرمزی مختصر پوست دیده می‌شود که اهمیت ایجاد می‌کند. در نوعی سطحی این بیماری قرمزی مختصر پوست دیده می‌شود که اهمیت چندانی ندارد. اما در نوع عمقی آن ممکن است زخم‌های پوستی هم دیده شود و لختهٔ خون درون رگ در صورت کنده شدن می‌‌تواند به شش‌ها رفته و مرگبار شود.

علاوه بر اینها، جریان ناکافی خون ناشی از سخت‌شدن سرخرگ‌های پا ممکن است به لنگیدن متناوب منجر شود. فرد مبتلا بهدرد پا هنگام راه‌رفتن احساس مبهم گرفتگی ماهیچه می‌کند (چون ماهیچه نیاز به خون اکسیژن‌دار بیشتر دارد) و این حالت با استراحت از بین می‌رود. لنگیدن متناوب، که نسبتاً شایع است، معمولاً پا را گرفتار می‌کند، اما گاهی در ران هم دیده می‌شود. به‌طور نادر، مشکل گردش خون ناشی از نازک شدن دیوارهٔ سرخرگ پشت زانو است.

درد پا امکان دارد از جائی غیر از پا، مخصوصاً از ستون مهره‌ها، سرچشمه بگیرد. هر ناهنجاری صفحات بین مهره‌ای یا ستون فقرات، مثل تومور یا عفونت، ممکن است با درد پا و بدون درد پشت خود را نشان دهد.

درد سیاتیک یکی از شایع‌ترین این علت درد پا است. عصب سیاتیک از ستون مهره‌ها به پا می‌رود؛ و نشستن طولانی روی یک چهارپایهٔ سفت یا محکم بستن یک کمربند باعث فشردن قسمت بالای عصب شده و در پا ایجاد درد می‌کند.

خود پا هم ممکن است گرفتار فشردگی عصب شود که ایجاد سوزش، گزگز، کرختی و ضعف شود. این نوع درد پا اغلب در کسانی دیده می‌شود که به‌ مدت طولانی می‌ نشینند، می‌ایستد، چمباتمه می‌زنند، یا زانو می‌ زنند. بالاخره علت درد پا ممکن است در استخوان باشد. مثلاً التهاب مغز استخوان عفونت استخوانی همراه با درد شدید است.

ـ درمان درد پا

علائم را با دقت بررسی کنید. ببینید چه چیز درد پای شما را بدتر و چه چیز آن را بهتر می‌کند. مخصوصاً به ‌نوع فعالیتی که بر شدت یا طول مدت درد موثر است توجه کنید. اگر حرکت دادن مداوم یا مکرر پا جزئی از کار شما است، بهتر است در فواصل کاری استراحت کنید.

پا را خنک کنید. گذاشتن کیسهٔ یخ بر روی پا برای چند روز تسکین درد پا ناشی از آسیب‌دیدگی مؤثر است. هر بار تکه‌های یخ را در حوله‌ای پیچیده‌ و به‌مدت ۱۵ دقیقه روی ناحیهٔ دردناک بگذارید. اما فقط در دردهای ناشی از آسیب‌دیدگی یخ به‌کار ببرید، چون یخ درد بیماری‌های عروقی را تشدید می‌کند.

پا را ببندید. باندپیچی کشسان درد و تورم ماهیچه‌های چهار سر و کشندهٔ ران که در جلو و پشت ران قرار دارند تسکین می‌دهد. برای تسکین درد التهاب همراه با لختهٔ سیاهرگی پوشیدن جوراب واریس خوب است. پوشیدن زانوبند ممکن است رگ‌ها را فشرده و با کم کردن جریان خون درد پا را بیشتر کند.

پا را بلند کنید. بالا گرفتن پای آسیب دیده مایع جمع شده در آن تخلیه کرده و درد و تورم را کم می‌کند. این کار سنگینی دردناک ناشی از التهاب همراه با لختهٔ سیاهرگی را نیز کاهش می‌دهد. پا را گرم کنید. گرم‌ کردن ملایم پا ، درد ناشی از گرفتاری‌های عروقی مثل التهاب همراه با لختهٔ سیاهرگی را تسکین می‌دهد. اما تا سه روز بعد از آسیب‌دیدگی پا را گرم نکنید، چون این کار تورم آن را بیشتر می‌کند.

ـ پیشگیری

اگر درد پا مرتباً شما را آزار می‌دهد، می‌توانید از شروع آن جلوگیری کنید. پا را مثل قلب بدانید. همان طرز زندگی که از حملهٔ قلبی جلوگیری می‌کند، دردهای عروقی پا را هم مانع می‌شود. سیگار نکشید، چربی نخورید، و وزن کم کنید. ورزش منظم، مخصوصاً پیاده‌روی، جریان خون پاها را به‌خوبی حفظ می‌کند.

ورزش خود را تغییر دهید. کسانی که دچار کشیدگی پا هستند باید فعالیتی را که باعث درد پا می‌شود (که غالباً دویدن است) کنار بگذارید و به ورزش ملایم‌تری مثل دوچرخه‌سواری یا شنا روی آورند. شکم را ورزش دهید. راست نشستن و کارهائی که ناحیهٔ شکم را ورزش می‌‌دهند خستگی و ناراحتی کمر را هم کاهش داده و درد پای ناشی از آن را تسکین می‌‌‌د‌هد.

جیب خود را خالی کنید. گذاشتن کیف پول در جیب عقب شلوار می‌‌تواند باعث درد سیاتیک شود. بستن کمربند سفت و شلوار تنگ هم عصب سیاتیک را تحریک می‌کند. بالشتک بگذارید. بالشتک زانو و صندلی‌های بالش‌دار درد پا ناشی از سطوح سفت و فشار بر عصب سیاتیک را مانع می‌شوند.

خواننده گرامی ، پیشنهاد می شود مطالب زیر را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه آسیب زانو مطالعه فرمایید.

– درد لگن هنگام نشستن

– درد ران پا

– درد پاشنه پا